Mənası: Triple DES (Üçqat DES)
Termin Haqqında
3DES (Triple DES) və ya TDES, məlumatların şifrələnməsi üçün simmetrik bir şifrələmə alqoritmidir. O, Data Encryption Standard (DES) alqoritminin daha güclü bir versiyası olaraq hazırlanmışdır. DES alqoritminin 56-bit açar uzunluğu müasir kompüterlərin gücü qarşısında zəif hesab edildiyindən, 3DES bu zəifliyi aradan qaldırmaq üçün yaradılmışdır.
İş Prinsipi
3DES, DES alqoritmini üç dəfə ardıcıl olaraq tətbiq edir. Bu, 3 ayrı açardan istifadə edərək həyata keçirilir: K1, K2 və K3. Şifrələmə prosesi aşağıdakı kimi gedir:
- Məlumatlar K1 açarı ilə DES alqoritmi ilə şifrələnir.
- Nəticə K2 açarı ilə DES alqoritmi ilə deşifrə olunur.
- Son nəticə K3 açarı ilə DES alqoritmi ilə şifrələnir.
Deşifrələmə prosesi əks tərtibdə, K3, K2 və K1 açarları ilə həyata keçirilir.
İstifadə Sahələri
- İnformasiya Təhlükəsizliyi: 3DES, həssas məlumatların qorunması üçün geniş istifadə olunur, xüsusilə maliyyə sektorunda və hökumət qurumlarında.
- Kriptoqrafiya: 3DES, müxtəlif kriptoqrafik sistemlərdə əsas şifrələmə alqoritmi kimi tətbiq olunur.
- Kommunikasiya Texnologiyaları: 3DES, məlumatların etibarlı ötürülməsini təmin etmək üçün istifadə oluna bilər.
Dezavantajları
3DES-in əsas dezavantajı onun nisbətən yavaş işləmə sürətidir. Bundan əlavə, 112-bit effektiv açar uzunluğu, AES kimi daha müasir şifrələmə alqoritmlərinə nisbətən daha az təhlükəsizdir. Buna görə də, 3DES getdikcə AES ilə əvəz olunur.