Mənası: Central Processing Unit (CPU) - Mərkəzi prosessor
Ümumi Baxış
CPU, kompüterin "beyni" kimi tanınır və bütün hesablamaları, məlumatların emalını və proqramların icrasını həyata keçirir. O, kompüter sisteminin əsas hissəsidir və sistemin performansını əsasən müəyyən edir.
Funksiyalar
- Hesablamaların aparılması (toplama, çıxma, vurma, bölmə və məntiqi əməliyyatlar)
- Məlumatların emalı və saxlanması
- Proqramların icrası
- Sistem resurslarının idarə edilməsi
- Daxili və xarici yaddaşla qarşılıqlı əlaqə
Arxitektura
CPU-nun arxitekturası onun işləmə sürətini, gücünü və effektivliyini müəyyən edir. Əsas komponentlərə aşağıdakılar daxildir:
- Aritmetik-məntiqi vahid (ALU): Hesablamaları və məntiqi əməliyyatları yerinə yetirir.
- Kontrol vahidi (CU): Proqramların icrasını idarə edir və sistem resurslarını təyin edir.
- Registrlər: Yüksək sürətli yaddaş sahələri, prosessorun tez-tez istifadə etdiyi məlumatları saxlayır.
- Kəş yaddaşı (Cache): CPU-nun tez-tez istifadə etdiyi məlumatları yüksək sürətlə əldə etmək üçün istifadə olunur.
İstifadə Sahələri
- Kompüter elmi
- İnformasiya texnologiyaları
- Elektronika
- Proqramlaşdırma
- Robot texnikası
- Oyun sənayesi
- Mobil texnologiyalar