Ocaq adı, kökü qədim türk dillərindən gələn "od" və "-caq" şəkilçisindən əmələ gəlmişdir. Sadəcə "od yandırılan yer" mənasından daha çox şey ifadə edən, zəngin məna dünyasına sahib bir sözdür.
Ən əsas mənası, həqiqətən də, odun yandırıldığı, evin isinməsini, yeməyin bişirilməsini təmin edən yerdir. Ancaq bununla yanaşı, ocaq ailənin, evin, yurdun mərkəzini, canını, qəlbinin döyünən yerini təmsil edir. O, istilik, rahatlıq, təhlükəsizlik və birlik məkanının simvoludur. Qədim türk kültüründe ocağın ətrafında toplaşmaq, birlikdə yemək yemək, nağıllar danışmaq, həyatın sirlərini bölüşmək adi hal idi. Ocaq ətrafı, nəslin davamlılığının və ailənin birliyinin qorunmasının məkanı sayılırdı.
Mənasının daha dərin təbəqələrinə nüfuz etsək, ocaq müqəddəs bir yer, pir kimi də qəbul edilirdi. Qədim inanclarda od, müqəddəs bir varlıq, təmizləyici və qoruyucu qüvvə kimi təsəvvür olunurdu. Ona görə də, ocaq yalnız bir yer deyil, həm də müəyyən bir enerji, ruhani bir mərkəz idi. Evə bəxtiyarlıq, firavanlıq gətirən, pis ruhları uzaqlaşdıran müqəddəs bir məkan sayılırdı.
Ocağın "yurd" mənası ilə bağlılığı da olduqca əhəmiyyətlidir. Ocaq, insanın məskəninin, yurdunun simvoludur. İnsanlar əsrlər boyu ocaqlarının ətrafında toplaşaraq, nəsillərini davam etdirmiş, öz yurdlarını qorumuş, öz mədəniyyətlərini yaşadıb gələcək nəsillərə ötürmüşlər. Beləcə, Ocaq sözü sadəcə bir yerin adı deyil, mədəniyyətin, tarixin, və birlik ruhunun təcəssümüdür.
Nəticə olaraq, Ocaq adı, sadə bir söz olmasına baxmayaraq, zəngin mənalı və çoxcəhətli bir məfhumdur. O, həm fiziki bir məkan, həm də ruhani, mədəni və sosial bir anlayışdır.