izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Pir sözü Azərbaycan dilində çoxmənalıdır və əsasən, "ocaq" sözünün 3-cü mənası ilə əlaqələndirilir. Ancaq bu, sözün tam mənasını əks etdirmir. "Ocaq" sözünün müxtəlif mənaları vardır: ev, ailə, ailə ocağı, məbəd, müqəddəs yer və s. Pir sözü isə, bu mənalardan "müqəddəs yer, müqəddəs şəxsə aid yer, ziyarətgah" mənasına daha çox yaxındır.

Etimalogiyasına nəzər salsaq, "pir" sözü farsca "pir" (پیر) sözündən götürülmüşdür. Farscada "pir" qoca, yaşlı, hörmətli şəxs mənasını verir. Lakin zaman keçdikcə bu söz İslam dini ilə bağlı olaraq, müqəddəs sayılan, möcüzə sahibi hesab edilən, xalq tərəfindən ziyarət edilən şəxslərə, onların məzarlarına və ya onlarla əlaqəli müqəddəs yerlərə aid edilməyə başlamışdır. Beləliklə, "pir" sözü bir tərəfdən müqəddəs şəxsi, digər tərəfdən isə onunla əlaqəli müqəddəs yeri ifadə edir.

Misal olaraq verilən "Şəhərdə böyük möcüzələr görünmüşdü: çoxlu ocaqlar, pirlər zühur etmişdi" cümləsində "pir" sözü, möcüzələrin baş verdiyi, xalq tərəfindən müqəddəs sayılan yerləri bildirir. Bu mənada "ocaq" sözü ilə sinonim kimi işlənsə də, "ocaq" daha geniş məna kəsb edir. "Pirlər" isə, xüsusi olaraq müqəddəs sayılan və ziyarət edilən yerləri, həmin yerlərlə bağlı olan müqəddəs şəxsləri və ya onların qəbirlərini göstərir.

Qısacası, "pir" sözü, "ocaq" sözünün geniş mənasının bir hissəsini əhatə edərək, xüsusilə İslam mədəniyyətinə aid olan müqəddəs yerlər və onlarla əlaqəli şəxslər üçün istifadə edilir. "Çəmənzəminli" ifadəsinin isə bu kontekstdə əlavə bir məlumat verməyən, cümləyə heç bir əlavə məna qatmayan və qrammatik olaraq səhv bir ifadə olduğunu qeyd etmək lazımdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz