Albuxara Aşı
Mənası: Albuxara Aşı, əsas tərkib hissəsi olaraq albuxara meyvəsindən istifadə edilən bir aş növüdür. "Aşı" termini isə Azərbaycan mətbəxində müxtəlif dənli bitkilərdən, ət və ya tərəvəzlərdən hazırlanan, adətən sıyıq və ya püre formada olan xörəkləri ifadə edir. Beləliklə, Albuxara Aşı, əsasən albuxaranın əzilmiş və ya doğranmış halda digər əlavələrlə birlikdə bişirilməsi ilə əldə edilən bir yeməkdir. Bu əlavələr şəkər, süd, ədviyyat və s. ola bilər.
Mənbəyi: "Albuxara" sözü fars dilindən (آلو بخارا) Azərbaycan dilinə keçmişdir. "Aşı" sözü isə qədim türk dillərindən gələn və geniş yayılmış bir termindir. Albuxaranın özü Orta Asiya və Yaxın Şərq bölgələrindən mənşəlidir və əsrlərdir Azərbaycan mətbəxinin tərkib hissəsi olaraq istifadə olunur. Albuxara Aşının tarixi mənşəyini dəqiq müəyyən etmək çətin olsa da, qədim Azərbaycan kənd mətbəxinin bir hissəsi olaraq, sadə və əlçatan tərkib hissələrdən hazırlanması səbəbindən, geniş yayılmış bir yemək olduğunu düşünmək olar.
Albuxara Aşı, əsasən payız aylarında, albuxaranın mövsümündə hazırlanır və həm isti, həm də soyuq şəkildə təqdim oluna bilər. Müxtəlif regionlarda hazırlanma üsullarında kiçik fərqlər ola bilər, lakin əsas tərkib hissəsi həmişə albuxaradır.