Bağırbeyin
Mənası: Mürəkkəb quruluşa malik bu xörək adı “bağır” və “beyin” leksik vahidləri əsasında yaranmışdır. Adından da göründüyü kimi, xörəyin tərkibində qoyun və ya keçi bağırsağı (bağır) və beyin əsas tərkib hissələrini təşkil edir. Bu iki əsas maddənin birlikdə bişirilməsi nəticəsində əmələ gələn yeməyə “Bağırbeyin” adı verilmişdir. Xörəyin hazırlanma üsulu regiondan regiona fərqlənsə də, əsas tərkib hissələri dəyişməz qalır. Dadına görə olduqca ləzzətli və qidalı olan Bağırbeyin, əsasən qış aylarında və bayram süfrələrində daha çox təqdim olunur.
Mənbəyi: “Bağırbeyin” sözü Azərbaycan dilinin öz daxili imkanları əsasında yaranmış bir birləşmədir. “Bağır” sözü qoyun və ya keçi bağırsağını, “beyin” sözü isə heyvan beynini bildirir. Hər iki söz qədim türkcə köklərə malikdir və uzun illərdir ki, Azərbaycan mətbəxində istifadə olunan yemək adlarının tərkib hissəsi kimi mövcuddur. “Bağırbeyin” xörəyinin hazırlanması ilə bağlı tarixi məlumatlar məhduddur, lakin onun əsrlər boyu Azərbaycan mətbəxinin ayrılmaz hissəsi olduğu aşikardır. Xörəyin hazırlanma üsulunda regional fərqlər mövcuddur, məsələn, bəzi bölgələrdə əlavə ədviyyatlar istifadə olunur, digər bölgələrdə isə daha sadə üsulla bişirilir.
Regional Fərqlər: Bağırbeyin xörəyinin hazırlanması üsulu və tərkibi Azərbaycanın müxtəlif regionlarında bir qədər dəyişiklik göstərə bilər. Bəzi bölgələrdə daha çox ədviyyatdan istifadə olunur, bəzi bölgələrdə isə əksinə daha sadə formada hazırlanır. Bu fərqlər əsasən yerli ənənələrə və mətbəx mədəniyyətinə bağlıdır.