Bəkni
Mənası: Arxaikləşmiş içki adıdır. Azərbaycan dilinin müasir dialekt və şivələrində rast gəlinmir. Buğda, arpa və ya darı kimi taxıllardan hazırlanmış alkoqollu və ya alkoqolsız bir içki növü olaraq təsvir edilir.
Mənbəyi: Mahmud Kaşğari “Divanü lügati’t-türk” əsərində bu sözün izahını vermişdir. Onun tərifindən belə aydın olur ki, bəkni müxtəlif taxılların fermentasiyası nəticəsində əldə edilən bir içki olub. Sözün mənşəyi türk dillərinə aiddir və qədim türk mədəniyyətində içki istehsalı ilə bağlı bir termin kimi mövcud olmuşdur. Müasir Azərbaycan dilində istifadə edilməməsi onun zamanla dilin istifadəsindən çıxmasına işarə edir. Əsasən, qədim türk dillərindəki yazılı mənbələr vasitəsilə izini sürə bildiyimiz bir leksik vahiddir.
Region: Mahmud Kaşğari tərəfindən qeydə alındığına görə, sözün kökü geniş türk coğrafiyasına aiddir. Ancaq müəyyən bir regionla məhdudlaşdırmaq mümkün deyil. Əsərdə verilən məlumatlar əsasında, qədim türk tayfalarının yaşadığı ərazilərdə yayılmış bir içki adının qalıqları kimi qiymətləndirilə bilər.
Tarixi: Bəkinin tarixi Mahmud Kaşğarinin “Divanü lügati’t-türk” əsərinin yazıldığı dövrə (XI əsr) qədər uzanır. Bu, sözün ən azı min illik bir tarixə malik olduğunu göstərir. Lakin, sözün əsl mənşəyi və istifadəsinin daha qədim tarixə malik olması da mümkündür.