Buxsum
Mənası: Arxaikləşmiş içki adıdır. Mahmud Kaşğari tərəfindən "darıdan düzəldilən bir içki, darı pivəsi" kimi izah edilmişdir.
Mənbəyi: Sözün etimologiyası türk dillərinin köhnə təbəqələrinə aiddir. Mahmud Kaşğari Divanü Lüğət-it-Türk əsərində bu sözün izahına rast gəlinir (8, 466). Bu, sözün ən azı XI əsrdən bəri türk dillərində mövcud olduğunu göstərir. Buxsumun hazırlanmasında istifadə olunan darı bitkisinin geniş yayılması nəzərə alınaraq, sözün Orta Asiya türklərinin dilində meydana çıxdığı və daha sonra digər türk boylarına yayıldığı ehtimal edilir. Ədəbiyyatda və gündəlik danışıq dilində istifadəsi zaman keçdikcə azalmış, demək olar ki, tamamilə unudulmuşdur. Hal-hazırda bu söz əsasən tarixi və dilçilik araşdırmalarında rast gəlinir.
Regional Xüsusiyyətlər: Mahmud Kaşğari Divanü Lüğət-it-Türk əsərinin mənbəyi nəzərə alınaraq, Buxsum içkisi əsasən Orta Asiya regionunda yayılmış ola bilər. Lakin, sözün türk dillərində geniş yayılma ehtimalı da vardır.
Tarixi Məlumat: Buxsumun tarixi, Mahmud Kaşğarinın Divanü Lüğət-it-Türk əsərinin yazıldığı XI əsrə qədər gedib çıxır. Bu içkinin hazırlanması və istehlakı ilə bağlı əlavə məlumatlar məhduddur. Əsərdəki qısa izahdan başqa bu içkinin hazırlanması üsulu və popularlığı haqqında əlavə məlumat əldə etmək çətindir.