Doşab
Mənası: Doşab, üzüm, tut, əncir və digər meyvələrin öz suyunun qaynadılması nəticəsində əldə edilən, bir az qatı halda olan maye şəkərli şirədir. Rəngi və dadı istifadə olunan meyvənin növündən asılı olaraq dəyişir. Adətən qatı və şirin olur, tərkibində meyvənin təbii şəkəri və mineralları saxlanılır.
Mənbəyi: Söz fars dilindən gəlmişdir. Fars dilindəki "دوشاب" (doşab) sözü "doş" (doşmaq, sıxmaq) və "āb" (su) sözlərindən əmələ gəlmişdir. Bu, meyvənin sıxılaraq suyunun çıxarılmasını və sonra qaynadılaraq qatılaşdırılmasını əks etdirir. Azərbaycan mətbəxində geniş yayılmışdır və əsrlər boyu müxtəlif meyvələrdən hazırlanaraq istifadə olunmuşdur. Xüsusilə Şərqi Azərbaycanda və İranın bəzi bölgələrində geniş yayılmışdır.
Doşabın hazırlanması əsrlərdir ki, Azərbaycanın müxtəlif bölgələrində mövcud olan ənənəvi üsullarla aparılır. Bu üsul nəsildən-nəsil ötürülərək bu günə qədər gəlib çatmışdır. Doşab həm özü-özlüyündə yeyilir, həm də şirniyyatların, dondurmanın, turşuların və digər yeməklərin hazırlanmasında istifadə olunur. Həmçinin, onun sağlamlıq üçün faydalı olduğu düşünülür və bəzi xəstəliklərin müalicəsində köməkçi vasitə kimi istifadə olunur.
Regional Fərqlər: Doşabın hazırlanması üsulu və dadı bölgədən bölgəyə dəyişə bilər. Məsələn, Şirvan bölgəsində hazırlanan doşab Naxçıvan bölgəsində hazırlanan doşabdan dadına görə fərqlənə bilər. Bu fərq istifadə olunan meyvə növlərindən və qaynatma üsulundan asılıdır.