Dovğa
Mənası: Qatıq əsaslı, su ilə durulaşdırılmış və adətən bişirilmiş (qaynadılmış) süd məhsulu. Zövqə görə yumurta, un və ya digər əlavələr də əlavə edilə bilər. Yüngül və sərinlədici bir xüsusiyyətə malikdir. Azərbaycan mətbəxinin ənənəvi və geniş yayılmış içkilərindən biridir.
Mənbəyi: Dovğanın etimologiyası tam aydın deyil. Ancaq "dovğa" sözünün kökü türk dillərindəki "doğmaq" (qaynamaq, qaynatmaq) fəlindən törəmə ola bilər. Bu, dovğanın hazırlanma üsuluna - qaynadılmasına - işarə edir. Digər bir ehtimal isə, qatıq məhsulu olmasına görə, qatıqla bağlı köklərdən törəməsidir. Dovğanın hazırlanma üsulu və tərkibi regionlara görə dəyişə bilsə də, əsasən Azərbaycanın bütün bölgələrində yayılmışdır və əsrlər boyu hazırlanmışdır. Tarixi mənbələrdə dovğa haqqında konkret məlumatlar məhduddur, amma xalq arasında geniş yayılmış olması onun uzun tarixə malik olduğunu göstərir.
Regional Fərqlər: Dovğanın hazırlanma üsulu və tərkibi regionlardan asılı olaraq fərqlənə bilər. Məsələn, bəzi bölgələrdə şəkər əlavə olunur, digər bölgələrdə isə yalnız duz ilə tənzimlənir. Həmçinin, əlavə olaraq nanə, reyhan kimi ədviyyatlar da istifadə edilə bilər. Bu regional fərqlər dovğanın zəngin çeşidliyini əks etdirir.