Epbex
Mənası: Epbex, Azərbaycan mətbəxində geniş yayılmış, əsasən Şəki və ətraf bölgələrə məxsus olan bir yemək növüdür. Dəqiq tərifi müxtəlif mənbələr tərəfindən fərqli şəkildə verilsə də, ümumiyyətlə, xəmirin içərisinə ət və ya pendir qoyularaq bişirilən, qovurulmuş və ya qaynadılmış bir növ yeməyi ifadə edir. Reseptində istifadə olunan ət növü, əlavə olunacaq tərəvəzlər və digər əlavələr müxtəlifliyə yol açır. Bişirmə üsuluna görə də fərqli variantları mövcuddur.
Mənbəyi: Sözün etimologiyası tam aydın deyil. Lakin, eyni və ya oxşar formalarda Şəki dialektində (Əpbəx), Şəki, Qazax, Şuşa, Şamaxı, Gədəbəy, Tovuz dialekt və şivələrində (Əpbəx) və Göyçay şivəsində (Əppək) rast gəlinməsi onun qədim və regional bir ad olduğunu göstərir. Ehtimal ki, sözün kökü türk dillərinin qədim təbəqəsinə aiddir və yeməyin bişirmə üsuluna və ya tərkibinə istinad edir. Daha dəqiq bir etimoloji araşdırma tələb olunur.
Regional Yayılması və Tarixçəsi: Epbex, əsasən Şəki və ətraf bölgələrdə, eləcə də Qazax, Şuşa, Şamaxı, Gədəbəy və Tovuz rayonlarında tanınan və hazırlanan bir yeməkdir. Onun tarixçəsi barədə yazılı mənbələr məhduddur, lakin regional yayılma arealı və dialektal variantları onun uzun müddətdir bu bölgələrdə hazırlandığını göstərir. Ehtimal ki, bu yeməyin reseptləri nəsillər boyu şifahi olaraq ötürülmüş və zamanla təkmilləşdirilmişdir. Daha ətraflı tədqiqatlar yeməyin tarixini daha dəqiq müəyyən etməyə kömək edə bilər.