Xaş
Mənası: Qədim Azərbaycan mətbəxinə aid ət xörəyi. Əsasən qoyun və ya mal-qaranın kəlləpaçasından, ayaqlarından və ya digər sümük hissələrindən hazırlanır. Uzun müddət aşağı atəşdə bişirilərək ətin sümükdən ayrılması təmin edilir. Bişmə prosesindən sonra ədviyyatlarla (istiot, sirkə, sarımsaq və s.) zövqə görə ətləndirilir və isti şəkildə süfrəyə verilir.
Mənbəyi: Xaşın mənşəyi qədim zamanlara gedib çıxır. Türk xalqlarının mətbəxində geniş yayılmış bu xörəyin tarixi kökərinin müəyyən edilməsi çətin olsa da, qoyun və ya mal-qaranın kəlləpaçasından hazırlanması onun köhnə ət emalı üsullarına əsaslandığını göstərir. Qış aylarında, xüsusilə də səhər yeməyi olaraq geniş yayılmış və Azərbaycanın müxtəlif bölgələrində özünəməxsus hazırlanma üsulları mövcuddur. Adın etimologiyası tam aydın deyil, lakin türkdilli dillərdəki oxşar sözlərlə əlaqələndirilə bilər. Bəzi tədqiqatçılar adın kökünün qədim türk dillərindən gəldiyini irəli sürürlər, anlamlarından biri də "bişmiş, qaynanmış" mənasını verir.
Regional Fərqlər: Xaşın hazırlanma üsulu və tərkibi Azərbaycanın müxtəlif regionlarında fərqlənə bilər. Məsələn, bəzi bölgələrdə daha çox ədviyyat istifadə olunur, digər bölgələrdə isə daha sadə formada hazırlanır. Həmçinin, bəzi bölgələrdə xörəyə əlavə olaraq göyərti və digər tərəvəzlər də əlavə edilir.
Mədəni Əhəmiyyəti: Xaş Azərbaycan mədəniyyətinin ayrılmaz hissəsidir. Xüsusilə də soyuq qış günlərində səhər yeməyi olaraq süfrəyə verilir və sosial görüşmələr zamanı da tez-tez təqdim edilir. Xaşın hazırlanması və yeyilməsi xüsusi bir mərasimlə müşayiət olunur və ailə və dostlar arasında ünsiyyəti gücləndirir.