Kımız
Mənası: At südünün mayalanması nəticəsində əldə edilən alkoqollu içki. Adətən qatı, ətirli və qıcqırmış olur. Sərxoşedici təsiri zəifdir.
Mənbəyi: "Kımız" sözü türki dillər ailəsinə mənsubdur. Hazırda ən çox Qazaxıstan, Qırğızıstan və Monqolustanda işlənən bu söz, əsasən türk dillərində at südünün qıcqırması ilə hazırlanan içki üçün istifadə olunur. Sözün etimologiyası "qıcqırmaq" mənasını verən kökdən törədiyinə dair fikirlər mövcuddur. Tarixən at südundan hazırlanan bu içkinin geniş coğrafiyada - Orta Asiya, Şimali Qafqaz və Sibirdə yayıldığı bilinir. Sözün qədim türkcə köklərə malik olması və müxtəlif türk dillərində oxşar formalarda qorunub saxlanması onun qədimliyini və geniş yayılmasını təsdiq edir. Ədəbiyyatda və folklor əsərlərində də tez-tez rast gəlinən "kımız" termini, həm də mədəni və tarixi baxımdan əhəmiyyətli bir yer tutur.
Regional Xüsusiyyətlər: Kımızın hazırlanması və istehlakı üsulları müxtəlif regionlarda fərqlənir. Hər regionun özünəməxsus kımız reseptləri və istehsal üsulları vardır. Məsələn, Qazaxıstanda kımızın hazırlanması ənənəvi üsullarla davam etdirilir və müxtəlif festivallarda xüsusi yer tutur.
Tarixi Əhəmiyyəti: Kımız yalnız bir içki deyil, həm də tarixi və mədəniyyəti əks etdirən bir simvoldur. Köçəri xalqlar üçün at südü həmişə qida mənbəyi olmuş və kımız da bu mənbənin dəyərini artıran bir içki kimi əhəmiyyət kəsb etmişdir. Atçılıq ənənələri güclü olan ərazilərdə kımız mədəniyyətin ayrılmaz tərkib hissəsidir.