Kükü
Mənası: Müxtəlif göyərtilərin (adətən şüyüd, cəfəri, göy soğan və s.) yumurta ilə birlikdə yağda qovrulması ilə hazırlanan bir növ yemək. Zaqatala bölgəsində istifadə olunan şivədə "qayğanaq" sözünün sinonimi kimi işlənir. Yəni, qayğanağa bənzər, lakin tərkibi və hazırlanma üsulunda kiçik fərqlər ola bilər. Kükünün spesifik tərkibi bölgədən bölgəyə dəyişə bilər, amma əsasən yumurta və göyərtilərin birgə qovrulması üzərində qurulur.
Mənbəyi: Sözün etimologiyası tam aydın deyil. "Kükü" sözünün türk dillərindən gəldiyi ehtimal olunur. Ancaq konkret bir kökdən törəməsi və tarixi mənşəyi haqqında ətraflı məlumatlar məhduddur. Zaqatala şivəsində "qayğanaq" mənasında işlənməsi isə, sözün regional variantlarını və dialektal inkişafını göstərir. "Qayğanaq" sözü ilə olan bu əlaqə kükünün tarixi kontekstini daha yaxından araşdırmaq üçün əhəmiyyətli bir ipucu ola bilər. Əlavə araşdırmalarla sözün etimoloji kökü və əlaqəli terminlər müəyyən edilə bilər.
Regional Xüsusiyyətlər: Kükü, əsasən Azərbaycanın şimal bölgələrində, xüsusilə də Zaqatala rayonunda geniş yayılmış bir yeməkdir. Hazırlanma üsulu və istifadə olunan göyərtilərin növü regiondan asılı olaraq fərqlənə bilər. Zaqatala şivəsindəki "qayğanaq" sinonimi də bunun bariz nümunəsidir. Bu da kükünün regional mətbəxin vacib tərkib hissəsi olduğunu göstərir.
Əlavə Qeydlər: Kükünün sadəliyi və hazırlanmasının sürətliliyi onu gündəlik həyatda tez-tez hazırlanan bir yemək halına gətirir. Yumurta və göyərtilərin qidalandırıcı dəyəri nəzərə alınaraq, kükü həm də sağlam bir səhər yeməyi və ya qəlyanaltı kimi qiymətləndirilə bilər.