Qara
Mənası: Plovla birgə yeyilən və əsasən müxtəlif meyvə qurularından (ərik, xurma, kişmiş, gavalı, alça və s.) hazırlanan şirin və ya şirin-turş ədviyyatlı yemək. Adətən, plovun üstünə səpilir və ya onunla birlikdə qarışdırılıb yeyilir. "Qara"nın tərkibindəki meyvə quruları növü, miqdarı və əlavə olunan ədviyyatlar (darçın, keşniş, əncir və s.) bölgədən və ailənin ənənələrindən asılı olaraq dəyişə bilər. Bəzi hallarda, quru meyvələrlə yanaşı, qoz-fındıq da əlavə olunur.
Mənbəyi: "Qara" sözünün etimologiyası tam olaraq müəyyən deyil. Lakin, sözün "qara" rənginə istinad etməsi ehtimalı azdır. Çünki, yeməyin özünün rəngi qaranlıq deyil, əksinə, meyvə qurularının rənglərinin qarışığından əmələ gələn rəngarəng bir görünüşə malikdir. Daha çox ehtimal ki, söz fars və ya türk dillərindən götürülmüş, mənası isə zaman keçdikcə dəyişərək müəyyən bir yeməyin adı kimi qərarlaşıb. Bu yeməyin geniş yayılması və müxtəlif bölgələrdə adının oxşarlığı onu göstərir ki, "Qara" sözü Azərbaycan mətbəxinin köklü və ənənəvi bir yeməyini ifadə edir. Əlavə araşdırmalar sözün dəqiq mənşəyini müəyyənləşdirmək üçün zəruridir.
Coğrafi yayılması: Qara əsasən Azərbaycanın müxtəlif bölgələrində, xüsusilə də Şirvan, Qarabağ və Gəncə bölgələrində geniş yayılmışdır. Hazırlanma üsulları və tərkibi bölgədən asılı olaraq kiçik fərqlər göstərə bilər.