Soğança
Mənası: Kök + şəkilçi modeli əsasında formalaşmış bu söz Qərbi Azərbaycanın Çəmbərək, Kalinino, İrəvan, Vedi, Zəngibasar şivələrində yayılmış bir xörək adıdır. "Soğan" kökünə əlavə olunan "-ança" şəkilçisi kiçik ölçülü və ya müəyyən bir formada hazırlanmış soğan əsaslı yeməyi bildirir. Əsasən yağda qovrulmuş və ya bişirilmiş soğan, bəzən digər əlavələrlə birlikdə hazırlanan bir yeməyi ifadə edir. Yeməyin tərkibi və hazırlanma üsulu bölgədən bölgəyə fərqlənə bilər.
Mənbəyi: Sözün etimologiyası "soğan" sözünün kökünə dayanır. "Soğan" sözünün fars dilindən keçdiyi güman edilir və əsasən türk dillərində geniş yayılmışdır. "-ança" şəkilçisi isə türk dillərinə məxsus bir şəkilçi olub, kiçik ölçülü, az miqdarda, və ya müəyyən bir formada olan şeyləri bildirir. Beləliklə, "Soğança" sözü, qədim türk dillərindəki köklərin şivə xüsusiyyətləri ilə birləşərək formalaşmış bir söz olaraq təqdim olunur. Qərbi Azərbaycanın adıçəkilən bölgələrindəki yayılması, sözün həmin ərazilərdə uzun müddət mövcud olmuş qida mədəniyyətinin bir təzahürüdür.
Regional Xüsusiyyətlər: Soğança xörəyi Qərbi Azərbaycanın Çəmbərək, Kalinino, İrəvan, Vedi, Zəngibasar kimi bölgələrində xüsusilə yayılmışdır. Hər bölgədə hazırlanma üsulu və tərkibi bəzi fərqlərlə özünəməxsus xüsusiyyətlərə malik ola bilər. Məsələn, bəzi bölgələrdə əlavə olaraq ət, göyərti və ya digər tərəvəzlər də əlavə edilə bilər.
Tarixi Məlumatlar: Soğança kimi sadə görünən xörəklər, həmin ərazilərin uzun illər boyu davam etmiş kənd təsərrüfatı ənənələrinə və qida mədəniyyətinə işarə edir. Bu cür sadə yeməklərin bölgə mətbəxinə olan töhfəsi böyükdür və onlar regionun qida tarixinin və mədəniyyətinin ayrılmaz hissəsidir.