Şirinqovurma
Mənası: Şirinqovurma, adından da göründüyü kimi, şirin meyvələrin qovrulması ilə hazırlanan mürəkkəb bir xörəkdir. "Şirin" sözü, xörəyin dadını, "qovurma" sözü isə hazırlanma üsulunu ifadə edir. Xörəyin tərkibində olan müxtəlif şirin meyvələr onun dadını daha da zənginləşdirir və unikal bir ləzzət yaradır.
Mənbəyi: Şirinqovurmanın etimologiyası olduqca aydındır və sözün özü, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında mövcud olan "şirin" və "qovurma" sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlmişdir. "Şirin" fars mənşəli olub, "şirni" sözündən törəmişdir və "şirin", "dadlı" mənalarını verir. "Qovurma" isə Azərbaycan dilinin köklü sözlərindən biri olub, qızdırılmış yağda qızartma, bişirmə mənasını daşıyır. Beləliklə, Şirinqovurma termini, özündə həm xörəyin dadını, həm də hazırlanma üsulunu əks etdirən mənalı və aydın bir termindir. Bu xörək Azərbaycan mətbəxinin ayrılmaz tərkib hissəsi olub, əsasən qış aylarında, quru meyvələrin bolluğu dövründə hazırlanır.
Regional Xüsusiyyətlər: Şirinqovurma Azərbaycanın müxtəlif regionlarında, xüsusilə də quru meyvə istehsalının daha çox olduğu bölgələrdə geniş yayılmışdır. Hazırlanma üsulu regiondan regiona müəyyən fərqlər göstərə bilər. Məsələn, bəzi regionlarda daha çox qoz, fındıq kimi qoz-fındıq növləri əlavə edilir, digər regionlarda isə əsasən quru ərik, qaysı və üzüm istifadə olunur. Bu fərqlərə baxmayaraq, əsas tərkib hissələri və hazırlanma üsulu ümumi olaraq oxşardır. Beləliklə, Şirinqovurma Azərbaycan mətbəxinin zənginliyini və müxtəlifliyini əks etdirən bir xörək nümunəsidir.
Tərkibi: Çəyirdəksiz üzüm, qaysı, ərik qurusu və digər quru meyvələr. Əlavə olaraq, qoz, fındıq, badam kimi qoz-fındıq növləri də istifadə oluna bilər.