Antitez (yun. ἀντίθεσις - antithesis - "qarşı qoyma") bir-birinə zidd olan anlayış, fikir, obraz və ya hisslərin qarşılaşdırılması əsasında qurulan bir ədəbi üsuldur. Sadəcə olaraq "təzad", "ziddiyyət" və ya "əkslik" mənasını daşısa da, ədəbiyyatda antitez daha çox kompozisiya və ifadə vasitəsi kimi istifadə olunur.
Antitez, oxucuya daha güclü təsir yaratmaq üçün, müqayisə, kontrast və dramatik gərginlik əsasında qurulur. Bu üsul vasitəsilə müəllif iki qütb arasındakı fərqi vurğulayaraq, mövzunu daha dəqiq və əhatəli şəkildə təsvir edir. Məsələn, "işıq və qaranlıq", "sevgi və nifrət", "həyat və ölüm" kimi əks anlayışların bir-birinə qarşı qoyulması əsərin mənasını dərinləşdirir və obrazlılığı artırır.
Antitez yalnız iki zidd anlayışın sadəcə yan-yana düzülməsi deyil; bu, onların qarşılaşdırılması vasitəsilə yaranan təzadın əsərin ümumi məzmununa təsir etməsidir. Müəllifin məqsədi bu təzadı oxucunun diqqətinə çatdırmaq və onun düşüncələrini stimullaşdırmaqdır. Bu üsul poeziyada, nəsrdə, dramaturgiyada və hətta gündəlik nitqdə də geniş istifadə olunur.
Tarix boyu ədəbiyyatda antitez böyük ustalıqla tətbiq edilib. Şekspir, Puşkin, Nizami kimi böyük yazıçılar əsərlərində antitezin imkanlarından bacarıqla istifadə edərək obrazların daha ədəbi və təsirli şəkildə yaradılmasına nail olublar. Antitez ədəbi əsərlərin estetik keyfiyyətlərini yüksəldir və onlara özünəməxsus bədii çalar verir.