Aristokratiya (yun. ἀριστοκρατία - aristokratía – "ən yaxşıların hakimiyyəti" sözündən əmələ gəlib) tarix boyu müxtəlif mənalarda istifadə edilmiş mürəkkəb bir siyasi anlayışdır. Ən geniş mənasında, aristokratiya hakim sinfin, yəni cəmiyyətin seçilmiş və ya özünü seçilmiş yüksək təbəqəsinin hakimiyyəti deməkdir. Bu təbəqənin üzvləri, adətən, zənginlik, nüfuz, əsilzadəlik və ya xüsusi bacarıqları ilə fərqlənirlər.
Tarixin müxtəlif dövrlərində aristokratiyanın tərkibi və hakimiyyətə gəlmə mexanizmi dəyişib. Qədim Yunanıstanda, aristokratiya əsasən zadəganlar və torpaq sahiblərinin idarə etdiyi bir siyasi sistem idi. Bu sistemdə hakimiyyət irsi olaraq keçir və sərvət, nüfuz və əsilzadəlik kimi amillər əsas rol oynayırdı. Qədim Yunanıstanda aristokratiya, demokratiyaya qarşı duran və oliqarxiya ilə yaxın əlaqəli bir siyasi forma kimi qəbul olunurdu.
Lakin, aristokratiya termini həmişə mənfi mənada işlənmir. Bəzi hallarda, “ən yaxşıların hakimiyyəti” mənasında istifadə edilərək, bacarıqlı və savadlı insanların idarəçiliyini ifadə edə bilər. Bu mənada, aristokratiya xalqın rifahı üçün çalışan səlahiyyətli və təcrübəli insanlardan ibarət bir hökumət kimi təsəvvür oluna bilər. Ancaq belə bir sistemin ədalətli və effektiv olmasının təminatı həmişə suallı qalır, çünki "ən yaxşılar"ın kimliyinin obyektiv və qərəzsiz şəkildə müəyyən edilməsi çətindir.
Müasir dövrdə isə aristokratiya termini daha çox tarixi bir konsept kimi istifadə olunur və adətən, özəlliklə, əsilzadə ailələrinin yüksək sosial mövqeyini və imtiyazlarını ifadə etmək üçün işlədilir. Lakin, bəzi müasir siyasi sistemlərdə də aristokratik elementlər müşahidə oluna bilər – məsələn, seçkili vəzifələrə malik zəngin və nüfuzlu ailələrin üzvlərinin çoxluğu. Ona görə də aristokratiya anlayışını yalnız tarixin səhifələrində deyil, müasir dünyanın siyasi gerçəkliklərində də axtarmaq lazımdır.