izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Arvadlaşmaq felinin Azərbaycan dilindəki mənası, sadəcə yaşlı arvada oxşamaqla məhdudlaşmayan, daha çox qatlı və maraqlı bir anlayışı əks etdirir. Lüğətdəki iki əsas məna, sözün ifadə etdiyi dərinliyi tam əhatə etmir.

Birinci məna (f. dan. 1. Getdikcə gəncliyini itirib, yaşlı arvada oxşamaq, yaşlı arvad halını almaq) daha çox fiziki və zahiri dəyişiklikləri ifadə edir. Bu, yalnız yaşlanmanın estetik təsirini deyil, həm də yaşa bağlı bədən funksiyalarının zəifləməsini, əvvəlki canlılıq və fəallığın itməsini də əhatə edir. Sözün bu mənasında "arvad" ifadəsi, təkcə qadının bioloji yaşını deyil, həm də müəyyən bir yaş dövrü ilə bağlı ictimai qavrayışı da ifadə edə bilər. Belə ki, "arvadlaşmaq" bir qədər köhnəlmiş, "qocalmaq" ifadəsinin daha yumşaq, bəzən isə ironik bir sinonimi kimi də istifadə edilə bilər.

İkinci məna (2. məc. Acizləşmək, cürət və cəsarətini itirmək, ağzının kəsəri) isə daha metaforikdir. Bu mənada "arvadlaşmaq", fiziki zəifləmədən daha çox, ruhi və psixoloji bir durumu ifadə edir. Cəsarətin, qətiyyətin, iradənın zəifləməsi, fəallığın azalması, qərar verməkdə çətinlik çəkmə və özünü ifadə etməkdə maneələrə rast gəlmək kimi halları əhatə edir. "Ağzının kəsəri" ifadəsi isə bu zəifləmənin kəskin ifadəsinə işarə edir, sanki insanın özünü müdafiə etmək, öz fikrini qətiyyətlə bildirmək bacarığını itirdiyini göstərir. Bu mənada, "arvadlaşmaq" daha çox, özünü təsdiq etmək qabiliyyətinin itirilməsi, passivliyə meyllilik kimi qəbul edilə bilər.

Nəticədə, "arvadlaşmaq" sözü, həm fiziki, həm də metaforik olaraq, zəifləmə, geriləmə və fəallığın azalmasını ifadə edən çoxcəhətli bir termindir. Onun konkret mənası, istifadə olunduğu kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz