izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Astalıqca zərfi, hərəkətin necə yerinə yetirildiyini bildirən bir söz olub, əsasən iki əsas məna daşıyır: birincisi, hərəkətin yavaş və ehtiyatlı bir şəkildə icra edilməsini, ikincisi isə gizlin və məxfiliklə həyata keçirilməsini ifadə edir.

Birinci mənada "astalıqca" "üsulluca", "yavaş-yavaş", "tədricən" kimi sözlərlə sinonimdir. Hərəkətin tələsik və ya kobud deyil, diqqətli və incə bir şəkildə aparıldığını vurğulayır. Məsələn, "O, astalıqca qapını açdı" cümləsində hərəkətin səs-küy yaratmadan, diqqətlə icra olunduğu nəzərdə tutulur. Bu mənada hərəkətin sürətinə, tempoya vurğu edilir.

İkinci mənada isə "astalıqca" gizlilik və məxfilik elementini əlavə edir. "Əlaltından", "gizlicə", "qəflətən" kimi sözlərlə yanaşı istifadə edilə bilər. Hərəkətin başqalarının diqqətindən uzaq, gizli bir şəkildə yerinə yetirilməsi ön plana çıxır. Məsələn, "O, astalıqca pulunu cibindən çıxardı" cümləsində pulun çıxarılmasının diqqət çəkmədən, gizlicə olduğunu anlayırıq. Bu mənada hərəkətin şərtliliyə və ya gizliliyinə vurğu edilir.

Beləliklə, "astalıqca" zərfinin mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişsə də, hər iki mənada da hərəkətin xüsusi bir şəkil, xüsusi bir tərzdə icra olunmasına işarə edir. Bu sözün Azərbaycan dilindəki mənalarının zənginliyini və ifadə qabiliyyətini göstərir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz