Aydınlanmaq sözü, əsasən "aydınlaşmaq" sözünün sinonimi kimi istifadə olunsa da, mənası daha geniş və dərin bir məna kəsb edir. Sadəcə olaraq qaranlığın aradan qalxması, bulanıklığın yox olması mənasını verməklə yanaşı, daha mənəvi, intellektual və hətta ruhani bir boyutu da əhatə edir.
Aydınlanmaq, bir şeyin daha aydın, daha dəqiq və daha yaxşı anlaşılmasını ifadə edir. Bu, sadəcə olaraq faktların öyrənilməsindən və ya yeni məlumatların əldə edilməsindən ibarət deyil. Aydınlanmaq, həmçinin əvvəlki qarışıqlıqların, şübhələrin və yanılgıların aradan qaldırılması, mövzunun tam və dəqiq bir şəkildə qavranılması deməkdir. Məntiqi əlaqələrin, səbəb-nəticə əlaqələrinin aydınlaşması, bir hadisənin bütün tərəflərinin gözdən keçirilməsi aydınlanmanın əsas komponentləridir.
İnsanın özünü tanıması və öz həqiqətinə çatması prosesi də aydınlanma ilə sıx bağlıdır. Bu mənada aydınlanmaq, şəxsiyyətin inkişafında, özünü kəşf etməsində əhəmiyyətli bir mərhələdir. Dünyaya və özünə yeni bir perspektivdən baxmaq, əvvəllər başa düşülməyən şeyləri anlamaq, həyatın mənasını axtarmaq və tapmaq – aydınlanmanın ruhən zəngin bir tərəfidir.
Beləliklə, aydınlanmaq sadəcə bir söz deyil, bir proses, bir inkişaf, bir dəyişiklik, daha aydın və daha tam bir həqiqətə doğru hərəkətdir. Bu həm də, həqiqətə və özünə doğru edilən bir səfərdir, bir gerçəklik axtarışıdır. Qaranlıqdan işığa, qarışıqlıqdan aydınlığa, bilinməzdən bilinənə doğru olan bir yol səfəridir.