Aydınlaşma sözü "aydınlaşmaq" felindən törəmiş bir isimdir. Sadəcə "aydınlaşmaq" fiilinin isim halına gəlməsindən kənara çıxaraq, mənasını daha geniş və dəqiq şəkildə izah etmək mümkündür. Aydınlaşma, qaranlıq və ya qeyri-müəyyən bir vəziyyətdən aydınlığa, dəqiqliyə və başa düşülənliyə keçidi, bir şeyin daha aydın, daha dəqiq və daha şəffaf hal almasını ifadə edir.
Bu proses müxtəlif kontekstlərdə baş verə bilər. Məsələn, bir hadisənin aydınlaşması onun ətrafında olan qaranlıq nöqtələrin açıqlanması, gizli məlumatların üzə çıxması və hadisənin tam olaraq başa düşülməsi deməkdir. Elmi bir kəşfin aydınlaşması isə, əvvəllər bilinməyən bir şeyin elm tərəfindən dəqiq təsvir olunması, mexanizmlərinin açıqlanması və nəzəriyyələrlə izah edilməsini bildirir. Həmçinin, bir insanın öz daxili aləminin, fikirlərinin və hisslərinin aydınlaşması, özünü tanıma prosesi və daxili münaqişələrin həlli kimi başa düşülə bilər.
Tarix boyu, "aydınlaşma" termini müxtəlif fəlsəfi və intellektual hərəkatlarla da əlaqələndirilmişdir. Ən məşhur nümunə XVIII əsrdə Avropada baş verən Aydınlanma dövrüdür. Bu dövr, rasionallığa, elmi tədqiqata və insan hüquqlarına vurğu edən bir intellektual və siyasi hərəkat idi. Bu mənada aydınlaşma, cəmiyyətin düşüncə tərzinin, siyasi quruluşunun və sosial həyatının köhnə, qaranlıq düşüncələrdən azad olaraq daha rasional və demokratik prinsiplərə əsaslanmasına doğru irəliləməsini ifadə edir.
Beləliklə, "aydınlaşma" sözü sadəcə bir fiilin isim halından daha çox, bir prosesi, bir dəyişməni, bir inkişafı və ya bir kəşfi ifadə edən çox qatlı bir məna daşıyır. Həm konkret hadisələrdə, həm də daha geniş sosial və fəlsəfi kontekstlərdə istifadə oluna bilər.