Şəffaf (ərəbcə şəffāf sözündən) sifətdir. Əsas mənası "baxdıqda o biri tərəfi görünən, işığı asanlıqla buraxan, içindən keçirən" deməkdir. Bu, əsasən fiziki bir xassəni ifadə edir və cismin işıq dalğalarını keçirmə qabiliyyətini bildirir. Şəffaf bir cisim arxasındakı əşyaları aydın şəkildə görməyə imkan verir. Məsələn, "şəffaf şüşə", "şəffaf su" ifadələrində olduğu kimi. Şəffaflığın dərəcəsi maddənin quruluşuna, qalınlığına və işığın dalğa uzunluğuna görə dəyişir. Tam şəffaflıq nadir haldır; bir çox maddələr müəyyən dərəcədə işığı udur və ya səpələyir.
Lakin "şəffaf" sözü məcazi mənada da işlənə bilər. Bu halda, bir şeyin gizli tərəflərinin, daxili mexanizmlərinin və ya əsl mahiyyətinin açıq və aydın görünməsini bildirir. Məsələn: "Şəffaf idarəetmə", "şəffaf maliyyə hesabatları", "şəffaf proses". Bu mənada şəffaflıq, hər hansı bir əməliyyatın, qərarın və ya sistemin ədalətli, dürüst və başa düşülən olmasını təmin edir. Məlumatın gizlədilməməsi, ədalətli rəqabətin təmin olunması və korrupsiyanın qarşısının alınması üçün vacibdir. Bu məcazi işlənmədə "şəffaf" sözü "açıq", "aydın", "dəqiq", "sərbəst" kimi sözlərlə sinonim kimi istifadə oluna bilər.
Beləliklə, "şəffaf" sözü həm fiziki, həm də məcazi mənada istifadə olunan çoxmənalı bir sözdür. Onun kontekstə görə mənası dəyişir və həm konkret bir maddənin xassəsini, həm də daha geniş mənada bir prosesin və ya sistemin açıqlığını ifadə edə bilər. "Şəffaf material", "şəffaf şirkət siyasəti" nümunələrində olduğu kimi.