izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Babı (بابی): XIX əsrin ortalarında İranda yaranmış, Mirzə Əli Məhəmməd Şirazi (Bab) tərəfindən təsis edilmiş yeni bir dini-ictimai hərəkatın ardıcıllarına verilən addır. Bu hərəkat, özünün radikal və bəşəriyyətin birliyini vurğulayan təlimləri ilə Şii İslamının ənənəvi quruluşuna ciddi meydan oxumuşdur. Babizm, məzhəbin mövcud hiyerarxiyasını rədd edərək, hər kəsin Allahla birbaşa əlaqə qurma hüququna malik olduğunu iddia edirdi.

Babizmin əsasını təşkil edən Mirzə Əli Məhəmməd Şirazi özünü “Bab” – “Qapı” adlandırmışdır. Bu, İslam peyğəmbəri Məhəmmədin peyğəmbərliyinin davamını, yeni bir dövrün başlanğıcını və Allahın həqiqətinə açılan yeni bir qapını simvolizə edirdi. Bab, mövcud dini qurumları tənqid edərək, ədalətli və bərabər bir cəmiyyət qurulması çağırışı ilə çıxış etmiş, sosyal islahatlar təklif etmişdir.

Babizmin inanc sistemində Allahın vahidliyi, insanların bərabərliyi, ədalət, sevgə, birliyə və dünya sülhünə böyük əhəmiyyət verilirdi. Ancaq Babizmin radikal təlimləri və mövcud dini-siyasi quruluşa açılq meydan oxuması onu rəsmi dini idarələrin və hakimiyyətin qəzəbinə məruz qoymuşdur. Nəticədə Bab və çoxsaylı ardıcılları qətlə yetirilmiş, hərəkat isə şiddətli təqiblərə məruz qalmışdır.

Bəzi Babilər sonradan Bəhailik adlanan yeni bir dini hərəkata keçmişlər. Bəhailik Babizmin davamı olsa da, bəzi fərqli cəhətləri vardır. Lakin Babizmin tarixi, dini və ictimai hərəkatların təkamülü, düşüncə azadlığının mübarizəsi və sosial ədalət uğrunda mübarizənin maraqlı bir nümunəsi olaraq qalır. Babizmin təsiri bu gün də bəzi ictimai və siyasi hərəkatlara təsirini göstərir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz