izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Babi: XIX əsrin ortalarında İranda yaranmış və Mirzə Əli Məhəmməd Şirazi (təxəllüsü Bab) tərəfindən təsis edilmiş bir dini-ictimai hərəkatın ardıcılı olan şəxs. Babilik, özündə İslamın şii məzhəbinin bəzi elementlərini, ezoterik təlimləri və xüsusi bir ilahiyyat anlayışını birləşdirən, çox mürəkkəb və qeyri-adi bir ideoloji sistemə əsaslanırdı. Bu sistem, mövcud sosial quruluşu tənqid edir, sosial ədalət, bərabərlik və dini yenilənmə çağırışı ilə xarakterizə olunurdu.

Babilərin əsas inancları arasında Allahın vahidliyi, peyğəmbərlik institutunun davamlılığı (Bab özünü sonuncu peyğəmbər kimi görürdü), qiyamətə hazırlıq və mükəmməl bir cəmiyyətin qurulması ideyası önəmli yer tuturdu. Onlar müasir dövrün sosial problemləri ilə mübarizə aparmağa çalışır, ədalətli bir cəmiyyət qurmağı hədəfləyirdilər. Babizmin dini-fəlsəfi təlimləri əsasən "Bayan" adlı əsərdə öz əksini tapıb. Bu əsər, Babizm haqqında geniş məlumat verir və hərəkatın əsas prinsiplərini izah edir.

Lakin Babizmin yaranması və yayılması İran cəmiyyətində güclü müqavimətlə qarşılaşıb. Bab və onun tərəfdarları hökumət tərəfindən təqib olunmuş, bir çoxu edam edilmişdir. Babizmin əsas qolu olan Bəhailik, Babizmin təkamül etmiş və daha geniş yayılmış forması olaraq, Babizmin bir çox ideyalarını qoruyub saxlayaraq, dünyada geniş yayılmışdır. Ona görə də “Babi” termini, yalnız XIX əsrin ortalarında mövcud olmuş tarixi bir hərəkata aid deyil, həm də daha sonra yaranmış və hələ də mövcud olan bir dini ənənənin əsasını qoymuş tarixi bir şəxsiyyətin və hərəkatının adını da əks etdirir.

Beləliklə, “Babi” termini sadəcə bir dini təriqətə mənsub olan adam mənasından daha geniş və dərin bir məna daşıyır. O, tarixi bir hərəkatı, mürəkkəb bir ideologiyanı, sosial-dini bir inqilabı və geniş təsirlərə malik olan bir tarixi şəxsiyyəti təmsil edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz