Badban (fars. بادبان) – ensiz, nazik taxta çərçivəyə yapışdırılmış və uzun sapa bənd edilərək havaya uçurulan kağızdan hazırlanmış uşaq oyuncağı. Əslində, sadə bir uçurtmanın təkmilləşdirilmiş, daha kiçik və bəzən daha incə bir formasıdır. Çox vaxt “çərpələng” kimi də adlandırılır, lakin çərpələnglə müqayisədə daha düzbucaqlı və ya uzunsov formaya malik olur.
Badbanın hazırlanması üçün nazik, yüngül taxta çərçivə əsas rol oynayır. Bu çərçivəyə rəngli kağız və ya digər yüngül materiallar yapışdırılır. Çərçivənin ölçüləri və formasının müxtəlifliyi badbanın uçma xüsusiyyətlərinə təsir edir. Uçurtmadan fərqli olaraq, badbanın daha sadə quruluşu onu daha asan hazırlanmasını təmin edir.
Badbanın uzun sapı, uşağın onu rahat idarə etməsinə imkan verir. Küləyin gücü ilə havaya qalxan badban, uşaqların sevimli oyuncaqlarından biri olub, xüsusilə açıq havada keçirilən oyunlarda əyləncəli anlar bəxş edir. Onun sadəliyi və hazırlanmasının asanlığı ilə yanaşı, uçuş zamanı yaratdığı vizual estetikası da onu cəlbedici edir. Müxtəlif rəngli kağızlar və bəzək əşyaları ilə bəzədilmiş badbanlar uşaqlar üçün həm oyuncaq, həm də estetik bir obyektdir.
Tarixən, badbanın uşaq oyuncağı kimi istifadəsi ilə yanaşı, xalq sənətkarlığının bir parçası kimi də mövcudluğu müşahidə olunur. Müxtəlif bölgələrdə onun formaları və bəzəkləri fərqlənə bilər, bu da həm yerli mədəniyyəti, həm də sənətkarın fərdi yaradıcılığını əks etdirir. Beləliklə, badban sadə bir uşaq oyuncağından daha çox mədəniyyətimizin bir hissəsi kimi qəbul edilə bilər.