izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Bahalaşdırma (Bahalaşdırmaq felindən törəmə söz) – əmtəə və xidmətlərin qiymətinin süni surətdə artırılması, qiymətlərin qəsdən yüksəldilməsi prosesi və ya hərəkətidir. Bu proses iqtisadiyyatda müxtəlif səbəblərdən baş verə bilər və həm istehsalçılar, həm də satıcılar tərəfindən həyata keçirilə bilər.

Bahalaşdırma sadəcə qiymət artımı ilə eyniləşdirilməməlidir. Qiymət artımı inflyasiya kimi makro iqtisadi amillərlə, məsələn, artan istehsal xərcləri, tələb-təklif nisbətinin dəyişməsi və s. ilə əlaqəli ola bilər. Bahalaşdırma isə, əsasən, qəsdən, süni yollarla, bazar mexanizmlərini ədalətsiz şəkildə manipulyasiya etməklə həyata keçirilir. Məsələn, nadir və ya vacib malların süni şəkildə çatışmazlığı yaradılaraq, ya da rəqabətin məhdudlaşdırılması ilə qiymətlərin qaldırılması bahalaşdırmanın nümunələridir.

Bahalaşdırma fərdi səviyyədə də, geniş miqyaslı, dövlət siyasətinin təsiri altında da baş verə bilər. Monopoliya və ya kartel şəraitində iri şirkətlər bazar gücündən istifadə edərək məhsulların qiymətini qəsdən yüksəldə bilərlər. Digər tərəfdən, dövlət tərəfindən tətbiq olunan bəzi vergi və rüsumlar da malların qiymətinə təsir edərək, nəticədə bahalaşdırmaya səbəb ola bilər. Eləcə də, valyuta dəyişiklikləri də malların bahalaşmasına təsir göstərə bilər.

Bahalaşdırmanın ictimai-iqtisadi nəticələri olduqca ağırdır. Əhalinin alıcılıq qabiliyyətinin azalması, inflyasiyanın artması, sosial gərginliyin yüksəlməsi və iqtisadiyyatın dayanıqlığının pozulması bahalaşdırmanın əsas nəticələrindəndir. Ona görə də, bahalaşdırmanın qarşısının alınması iqtisadi siyasətin əsas prioritetlərindən biri hesab olunur və bu məqsədlə anti-monopoliya qanunvericiliyi, rəqabətin stimullaşdırılması və s. kimi tədbirlər həyata keçirilir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz