Banan (isp. banáno) – isti iqlim ölkələrində geniş yayılmış, Musaceae fəsiləsinə aid çoxillik ot bitkisidir. "Banan ağacı" kimi adlandırılmasına baxmayaraq, botaniki baxımdan ağac deyil, nəhəng ölçülərə çatan ot bitkisidir. Hündür boylu, iri, uzunsov yarpaqları ilə seçilir və görünüşü ilə ağacı xatırladır. Əslində, banan bitkisinin gövdəsi yeraltı kökümsovdan çıxan, bir-birinin üzərinə yığılmış və möhkəm toxumalarla bir-birinə bağlanmış iri yarpaq saplarından ibarətdir.
Bananın əsas məhsulu, yeməli və şirni meyvəsidir. Bu meyvələr dəstələr şəklində yetişir və müxtəlif növləri fərqli ölçü, rəng (sarı, yaşıl, qırmızı) və dad xüsusiyyətlərinə malikdir. Bananlar yalnız təzə istehlak edilmir, həmçinin müxtəlif qida məhsullarının (mürəbbə, şirniyyat, qurudulmuş banan, banan unu və s.) hazırlanmasında geniş istifadə olunur. Həmçinin, banan bitkisinin lif hissələri də istifadə olunur; məsələn, ipək istehsalında və ya toxuculuqda.
Bananın tarixi çox qədimdir. Təxminən 7000 il əvvəl Cənub-Şərqi Asiyada becərilməyə başlanan banan, sonralar dünyanın müxtəlif isti iqlimli bölgələrinə yayılıb. Müxtəlif mədəniyyətlərdə banan yalnız qida məhsulu deyil, həm də mədəni və dini əhəmiyyət daşıyır. Məsələn, bəzi ölkələrdə banan əkinləri yerli əhalinin iqtisadiyyatında mühüm rol oynayır.
Qeyd etmək lazımdır ki, bananın müxtəlif növləri var və onların yetişdirilməsi üçün müxtəlif iqlim və torpaq şəraiti tələb olunur. Bu səbəbdən banan əkinçiliyi iqlim dəyişikliyinə həssasdır və bu dəyişikliklər banan istehsalına təsir edə bilər. Dünyanın müxtəlif yerlərində banan əkinçiliyinin davamlılığı və ədalətli ticarətin təmin edilməsi üçün müxtəlif təşəbbüslər həyata keçirilir.