izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Bayatı (bəzən bayat kimi də işlənir) Azərbaycan xalq musiqisinin ən qədim və geniş yayılmış mahnı formalarından biridir. Sadə, lakin dərin duyğular ifadə edən, həzin və lirik melodiyası ilə seçilir. "Bayatı" sözünün etimologiyası tam aydın deyil, lakin bəzi tədqiqatçılar onu farsca "bayāt" (köhnə, qədim) sözü ilə əlaqələndirir, bununla da bu musiqi formasının tarixinin qədimliyini vurğulayırlar. Beləliklə, "bayatı" adı özündə bu musiqi növünün uzun tarixini və xalq yaddaşında möhkəm yerini əks etdirir.

Bayatıların əsas xüsusiyyəti onların sadə, yadda qalan melodiyasında və lirik, həyatdan götürülmüş mətnlərindədir. Mövzuları çox müxtəlifdir: sevgi, ayrılıq, təbiət, vətən, gündəlik həyat hadisələri. Bəzi bayatılar aşıq şeirinin tərkib hissəsi kimi, bəziləri isə müstəqil mahnı kimi ifa olunur. Onlar həm solo, həm də xorla ifa oluna bilər.

Bayatıların ifa üslubu ifaçının duyğularından və ustalığından asılı olaraq dəyişə bilər. Bəzən incə və həzin, bəzən isə daha cəsarətli və enerjili səslənə bilərlər. "Bayatı çəkmək" ifadəsi isə adətən həm musiqi alətində, həm də səs vasitəsilə bayatı ifa etmək mənasını daşıyır. Bayatıların ifasında səs tembrinə və ifadə vasitələrinə xüsusi önəm verilir. Bu da onların dinləyicilərə təsir gücünü artırır.

Qarabağ bölgəsi bayatıların ən zəngin inkişaf etdiyi məkanlardan biri hesab olunur. Bu bölgənin təbiəti və tarixi bayatılara xüsusi bir rəng qatmış, onların melodiyasına və mətnlərinə öz əksini tapmışdır. Qarabağ bayatılarının özünəməxsusluğu və ifa tərzi onları Azərbaycan musiqi mədəniyyətinin ayrılmaz bir hissəsi edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz