izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Bayğın-bayğın: Zərf. Xumar halında, süzgün və məstanə bir şəkildə, sanki başı dönmüş, yuxulu və ya xəyalpərəst kimi. Bu vəziyyət sadəcə fiziki yuxululuqdan deyil, daha çox daxili bir halətə, ruhun müəyyən bir vəziyyətinə işarə edir. Əsərin təsvir etdiyi "bayğın-bayğın seyr etmə" halında, insan ətraf aləmə laqeyd deyil, ancaq onun qavrayışı dəyişmiş, daha zərif və duyğusal olur. Sanki gerçəklik bir pərdə arxasından, xəyalpərəst bir baxışla izlənilir.

Sözün "bayğın" hissəsi, qədim türk dillərindən gələn "bay" kökünə əsaslanır və "baş, zirvə, yüksəklik" mənalarını ifadə edir. "Bayğın" sözü isə bu yüksəklik hissinin itirəlməsi, başın ağırlaşması və ya zəifləməsi kimi təsəvvür oluna bilər. Yəni, sanki insanda bir həyəcan və ya enerji yüksəkliyi olub, sonra bu enerji yavaş-yavaş geri çəkilib, süzgün bir vəziyyətə səbəb olub. Bu mənada "bayğın-bayğın" ifadəsi, sadəcə olaraq sərxoşluq və ya yuxuluq halını deyil, daha dərin bir duyğu və düşüncə halını ifadə edir.

Misal olaraq verilən "Gənc oğlan və qız bu kölgəli gecəni bayğın-bayğın seyr edir və ürəklərinə yaxın olan şeylərdən danışır" cümləsində, "bayğın-bayğın" sözü gənclərin həssaslıqlarını, romantik duyğularını və məhəbbətlə dolu xəyalpərəst halını vurğulayır. Onlar ətraf aləmi fərq edirlər, ancaq bu qavrayış sevgi və xəyal dünyaları ilə əlaqəlidir.

Beləliklə, "bayğın-bayğın" sözü sadəcə bir zərf deyil, həm də ədəbi bir ifadə olaraq, mətnə xüsusi bir poetiklik və duyğu dərinliyi əlavə edir. Bu sözün istifadəsi, oxucunun mətnin atmosferini daha yaxşı hiss etməsinə və personajların daxili dünyalarına daha dərindən nüfuz etməsinə imkan verir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz