izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Burulğan sözü, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında, təbiətin qüvvəsini və qeyri-sabitliyini əks etdirən maraqlı bir anlayışı ifadə edir. Əsasən iki əsas mənada işlənir:

1. Su kütlələrinin hərəkətinin ifadəsi: Burulğan, dərin çaylarda və ya dənizlərdə suyun dairəvi hərəkətlə fırlanması, yəni girdabı bildirir. Bu, suyun alt və üst qatlarının fərqli sürətlərlə hərəkət etməsi nəticəsində yaranan bir hidrodinamik hadisədir. Girdağın ölçüləri və gücü suyun sürəti, dərinliyi və ərazinin relyefindən asılı olaraq dəyişir. Kiçik bir girdab əhəmiyyətsiz olsa da, böyük və güclü burulğanlar gəmilər üçün təhlükəli ola bilər, hətta onları batıra bilər. Xalq əfsanələrində də burulğanlar, dərinliklərin sirli dünyası ilə əlaqələndirilir, əsrarəngiz hadisələrə səbəb kimi təsvir olunur.

2. Havada və ya yer üzündə olan fırtına və qasırğa təsirləri: Burulğan, şiddətli külək, fırtına və ya qasırğa zamanı yaranan, burum-burum qalxan dalğaları, qarı, tozu və ya digər hissəcikləri ifadə edir. Bu hadisə, havanın sürətli və qeyri-bərabər hərəkəti nəticəsində baş verir. Toz burulğanları çöllərdə tez-tez müşahidə olunur və kiçik əşyaları havaya qaldıra biləcək qədər güclü ola bilər. Qar burulğanları isə qış aylarında şiddətli qar yağışı zamanı müşahidə olunur. Bu ikinci mənada burulğan, təbiətin gücünü və təhlükəsini daha da qabarıq şəkildə göstərir.

Beləliklə, "burulğan" sözü, sadəcə bir təbii hadisəni deyil, həm də bu hadisələrin insan həyatına təsirini, təbiətin qüvvəsini və əzəmətini əks etdirən bir anlayışdır. Onun istifadəsi, həm elmi, həm də bədii mətnlərdə, təbiətin gücünü və qeyri-müəyyənliyini təsvir etmək üçün geniş imkanlar yaradır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz