Büllur (ər. əsli yun.) – Şəffaflığı və parlaqlığı ilə diqqət çəkən, təbiətdə kristallaşmış halda tapılan bir növ mineral daşdır. Adətən, rəngsiz və ya çox açıq rəngli olur, lakin bəzi hallarda müxtəlif çalarlarda (məsələn, moruq, tünd qırmızı, sarımtıl) da rast gəlinir. Büllurun tərkibi və strukturu müxtəlif ola bilər, lakin ümumiyyətlə, yüksək dərəcədə kristal quruluşa malikdir və bu da onun parlaqlığını və şəffaflığını təmin edir. “Büllur” sözü elmi ədəbiyyatda daha geniş mənada, müxtəlif kimyəvi tərkibli kristallar üçün də istifadə olunsa da, gündəlik danışığımzda əsasən şəffaf, rəngsiz və ya açıq rəngli, kristallaşmış kvars (SiO2) növü nəzərdə tutulur.
Büllurun qədim zamanlardan bəri insan həyatında xüsusi yeri olub. Onun bənzərsiz gözəlliyi və nadirliyi səbəbindən zərgərlik işlərində geniş istifadə edilib, qiymətli daş kimi qiymətləndirilib. Bundan əlavə, bəzi mədəniyyətlərdə büllur müqəddəs sayılıb, müalicəvi xüsusiyyətlərə malik olduğuna inanılıb. Misal üçün, qədim yunanlar və romalılar bülluru müxtəlif xəstəliklərin müalicəsində istifadə edirdilər.
Müasir dövrdə büllur həm zərgərlikdə, həm də optikada geniş tətbiq olunur. Yüksək şəffaflığı və işıq keçirmə qabiliyyəti sayəsində optik cihazların istehsalında əvəzsiz rol oynayır. Dağ bülluru – rəngsiz və şəffaf kvars növü – linzalarda, prizmalarda və digər optik elementlərdə geniş istifadə olunur. Bundan əlavə, bəzi büllur növləri radiotexnikada və elektronika sənayesində də tətbiq edilir.
Beləliklə, büllur sadəcə gözəl bir daş deyil, həm də elmi və texnoloji baxımdan əhəmiyyətli bir materialdır. Onun uzun tarixi, müxtəlif mədəniyyətlərdəki rolu və müasir texnologiyalardakı tətbiqləri onu daha da maraqlı və əhəmiyyətli edir.