Bürokratizm, fransızca "bureaucratie" sözündən götürülmüşdür və əsasən dövlət və ya iri təşkilatlarda müşahidə olunan, rəsmi qaydaların və prosedurların həddindən artıq və mənasız tətbiqi ilə xarakterizə olunan bir fenomendir. Sadəcə olaraq, işin keyfiyyəti və məqsədinə deyil, formal qaydalara və prosedurlara üstünlük verilməsini ifadə edir.
Bürokratizm, işlərin süründürülməsi, ləngiməsi, qərar qəbul etmə prosesinin çətinləşməsi və əslində əhəmiyyətsiz rəsmiyyətlərə həddən artıq diqqət yetirilməsi ilə nəticələnə bilər. Bu, həm də vətəndaşların və ya işçilərin qarşısında əlavə maneələr yaradır, onların vaxtını və enerjisini itirmələrinə səbəb olur. Mühüm qərarlar gecikdirilir, məhsuldarlıq azalır və ümumi narazılıq artır.
Bürokratizm yalnız sənəd axını və qaydalarla məhdudlaşmır. O, həmçinin iyerarxiyanın həddindən artıq sərtləşməsi, məsuliyyətin qeyri-müəyyənliyi, ünsiyyətin zəifliyi və şəffaflığın olmaması kimi hallarda da özünü göstərə bilər. Nəticədə, əməkdaşlıq çətinləşir, yenilikçilikə mane olur və təşkilatın səmərəliliyinə mənfi təsir göstərir.
Tarixən, bürokratizm güclü dövlət sistemlərinin inkişafı ilə əlaqələndirilmişdir, ancaq hər hansı bir iyerarxik quruluşda, hətta kiçik şirkətlərdə belə özünü göstərə bilər. Müasir dövrdə, texnologiyanın inkişafı bəzi bürokratik prosesləri asanlaşdırsa da, bu problem tamamilə aradan qaldırılmayıb və hələ də müxtəlif sahələrdə ciddi bir çətinlik olaraq qalmaqdadır.
Bürokratizmə qarşı mübarizə, qaydaların sadələşdirilməsi, şəffaflığın artırılması, məsuliyyətin aydınlaşdırılması və texnologiyanın effektiv istifadəsi kimi yollarla aparıla bilər. Həmçinin, işçilərin və vətəndaşların iştirakını təmin edən və onların rəylərini nəzərə alan daha demokratik və açıq idarəetmə modellərinin tətbiqi vacibdir.