Cərimələmək felinin əsas mənası birinə pul cəzası tətbiq etmək, yəni onun müəyyən qayda pozuntusuna görə maliyyə cəzası kəsməkdir. Bu, həm inzibati, həm də məhkəmə qərarları ilə həyata keçirilə bilər. Məsələn, yol qaydalarını pozduğuna görə sürücüyə cərimə kəsilə bilər, və ya vergi ödəməkdən yayınana cərimə tətbiq oluna bilər. "Cərimə etmək" ifadəsi də eyni mənaya malikdir və tez-tez cərimələmək sözünün sinonimi kimi işlədilir.
Cərimələməyin məqsədi qanunsuz hərəkətlərin qarşısını almaq, qayda-qanunlara riayət etməyi təmin etmək və eyni zamanda pozuntulara görə məsuliyyəti artırmaqdır. Cərimənin miqdarı pozuntunun ağırlığına, təkrar olunmasına və digər amillərə görə dəyişir. Cərimələmə həm dövlət orqanları, həm də özəl təşkilatlar tərəfindən tətbiq oluna bilər.
Maraqlı bir məqam odur ki, cərimələmə həm də daha geniş mənada, bir növ "cəza" mənasında işlənə bilər. Məsələn, "Onun səhvini cərimələmək üçün müəllim ona əlavə tapşırıq verdi" cüməsində cərimələmək sözü pul cəzası deyil, əlavə iş, vəzifə kimi bir cəza formasını ifadə edir. Bu isə sözün mənasının kontekstdən asılı olaraq dəyişə biləcəyini göstərir.
Sizin təqdim etdiyiniz nümunədəki sitatda isə cərimələmə daha çox sürgün, deportasiya kimi bir cəza ilə əlaqələndirilmişdir. "Pirğuror ağa məni Sibirə göndərir" hissəsi göstərir ki, bu kontekstdə "cərimələmək" sözü daha ağır bir cəzanı ifadə etmək üçün metaforik mənada işlədilmişdir.