Cövzə sözü Azərbaycan dilində əsasən "qoz" mənasında işlənir. Lakin sadəcə "qoz" demək kifayət etmir. Cövzə, həm konkret olaraq qoz ağacının meyvəsi, həm də ümumi olaraq qozun özəyi üçün işlənən bir termindir. Beləliklə, cövzə dedikdə, qoz qabığının içindəki, yeyilən hissəni nəzərdə tuturuq. Sözün bir az daha geniş mənası olaraq, fındıq kimi digər qozvari meyvələrin də özəkləri üçün də istifadə edilə bilər, lakin bu, daha az yayılmışdır.
Etimalogiyasına nəzər salsaq, cövzə sözünün ərəb mənşəli olduğu görünür. Ərəb dilindəki "جوز" (cōz) sözü də "qoz" mənasını verir. Bu da sözün Azərbaycan dilinə ərəb dilindən keçdiyini göstərir. Maraqlı bir məqam odur ki, cövzə sözü klassik ədəbiyyatda da geniş istifadə olunmuş və özünəməxsus bir poetik rəng kəsb etmişdir. Məsələn, cövzə sözü, qozun formasına, rənginə, dadına və ya ətirli olmasına istinadən şəkilləndirici metaforalar yaratmaq üçün istifadə edilə bilər.
Ümumiyyətlə, "cövzə" sözü, sadə bir qoz adlandırmaqdan daha çox, sözün köklərini, mədəni kontekstini və zəngin istifadə imkanlarını əks etdirən daha dolğun və zərif bir ifadədir. Bu sözün qozla bağlı məcazi ifadələrdə də işlədilmə ehtimalı yüksəkdir. Məsələn, “cövzə kimi sərt” kimi ifadələr bu kontekstdə işlədilə bilər.