Çaxmaqlı sifəti, əsasən, atəşli silahlarla əlaqədar olaraq istifadə olunur və "çaxmaq daşı ilə işləyən" və ya "çaxmaqla alışdırılan" mənasını verir. Bu, tarixi bir termindir və keçmişdə istifadə edilən primitiv silahları təsvir etmək üçün xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.
Daha dəqiq desək, çaxmaqlı tüfəng və ya tapança, atəşi başlatmaq üçün mexaniki bir sistemə malik olan, bu sistemdə isə iki əsas elementdən istifadə edilən silahlardır: çaxmaq daşı və polad bir hissə. Çaxmaq daşı polada sürtülərək, yaranan qığılcım barıtın alovlanmasını təmin edir və beləliklə də atəş baş verir. Bu texnologiya, daha mürəkkəb mexanizmlərin ixtirası ilə əvəz olunana qədər uzun müddət silah istehsalında geniş yayılmışdır.
Çaxmaqlı silahların tarixi, odlu silahların inkişafında mühüm bir mərhələni təmsil edir. Onların nisbətən sadə quruluşu, hərbi işlərdə geniş istifadəsinə imkan vermiş, eyni zamanda bu silahlar həm hərbi, həm də mülki məqsədlər üçün geniş şəkildə yayılmışdır. Çaxmaq daşı ilə işləyən mexanizm, çox uzun müddət davamlı və etibarlı hesab edilmiş, amma hava şəraitindən asılı olaraq bəzən istifadədə çətinliklər yarada bilərdi. Bu texnologiyanın inkişafı və təkmilləşdirilməsi, daha təkmil atəşli silahların meydana gəlməsinə zəmin yaratmışdır.
Beləliklə, "çaxmaqlı" sözü sadəcə bir sifət deyil, həm də tarixi bir texnologiyanı, həmin texnologiyanın tətbiq olunduğu silahları və o dövrün hərbi və mülki həyatını əks etdirən maraqlı bir termindir.