Çala-çuxur sözü Azərbaycan dilində əsasən səthinin hamar olmaması, çoxlu çala və çuxurla səciyyələnən bir ərazini, yeri ifadə edir. Yəni, relyefinin qeyri-bərabərliyi ilə seçilən, daha doğrusu, dəniz səviyyəsindən hündürlüyü müxtəlif olan çökəkliklər və qabarıqlıqlar ilə doludur. Bu, həm təbii səbəblərdən (məsələn, eroziya, tektonik hərəkətlər), həm də süni səbəblərdən (məsələn, qazıntılar, dağıntılar) əmələ gələ bilər.
Sözün mənasını daha genişləndirərək deyə bilərik ki, "çala-çuxur" sadəcə coğrafi bir təsvir deyil, həm də metaforik mənada işlədilə bilər. Məsələn, bir sistemin, prosesin və ya həyatın müxtəlif səviyyələrindəki qüsurları, problemləri və ya qeyri-kafi cəhətləri ifadə etmək üçün də istifadə olunur. Belə hallarda "çala-çuxurlu sistem", "çala-çuxurlu həyat" kimi ifadələrə rast gəlmək olar.
Misal olaraq verilən "Çalaçuxuru hamarlamaq" ifadəsi bu qeyri-bərabərliyi aradan qaldırmaq, problemləri həll etmək, sistemdəki qüsurları düzəltmək, səthi hamarlaşdırmaq mənasını verir. "Çalaçuxur əlindən maşınlara gün yox idi" deyimi isə çala-çuxurlu bir ərazidə maşınların hərəkətinin çətinliyini, hətta mümkün olmamasını vurğulayır. Bu ifadənin metaforik mənada da istifadə olunması mümkündür: çətinliklərlə dolu bir vəziyyətdə işlərin yerinə yetirilməsinin çətinliyini göstərir.
Ümumiyyətlə, "çala-çuxur" sözü sadə görünüşünə baxmayaraq, çoxşaxəli məna daşıyan və müxtəlif kontekstlərdə dəqiq və təsirli şəkildə istifadə oluna bilən zəngin bir leksik vahiddir.