izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Çaşma sözü, "çaşmaq" felindən törəmə bir isimdir. Sadəcə olaraq "çaşmaq" hərəkətinin nəticəsi, vəziyyəti və ya halı kimi tərif edilsə də, mənası daha zəngin və çoxşaxəlidir. Çaşma, birdən-birə baş verən, gözlənilməz bir vəziyyətlə qarşılaşmaq nəticəsində yaranan şüur itkisi və ya şüurun qarışıqlığı ilə xarakterizə olunur. Bu, sadəcə bir qısamüddətli şok vəziyyəti ola bilər, ancaq daha ağır hallarda huşsuzluq, oriyentasiya itkisi və hətta fiziki reaksiyalara (məsələn, titrəmə) səbəb ola bilər.

Çaşmanın səbəbləri çox müxtəlifdir. Birdən-birə qarşılaşılan təhlükəli və ya xoşagəlməz bir hadisə, güclü emosiyalar (məsələn, qorxu, şok, sevinc), fiziki travma, yüksək temperatur, qan itkisi və ya bəzi xəstəliklər çaşmaya səbəb ola bilər. Buna görə də, çaşma təkcə psixoloji deyil, həm də fiziki bir vəziyyət kimi də qəbul edilə bilər. Tibbi baxımdan, çaşmanın şiddəti və müddəti insanın yaşından, sağlamlıq vəziyyətindən və hadisənin təbiətindən asılıdır.

Ədəbiyyatda və gündəlik nitqdə "çaşma" sözü tez-tez qəfil bir hadisənin təsirini, insanın gözlənilməz vəziyyətlə qarşılaşdıqda duyduğu çaşqınlığı və qarışıqlığı ifadə etmək üçün işlədilir. Məsələn, "qəfil xəbər onu çaşdırdı" ifadəsi, xəbərin insanı şoka saldığını və qısamüddətli şüur itkisinə və ya zehni qarışıqlığa səbəb olduğunu göstərir. Bu mənada, "çaşma" sözü bir emotiya və ya hissi vəziyyəti kimi də istifadə oluna bilər.

Beləliklə, "çaşma" sözünün mənasını sadəcə "çaşmaq" hərəkətinin nəticəsi olaraq deyil, dərin psixoloji və fiziki təsirləri olan, müxtəlif səbəblərdən yaranan bir vəziyyət olaraq anlamaq daha doğru olar. Bu, həm tibbi, həm də ədəbi kontekstlərdə fərqli mənalar kəsb edən, zəngin bir məna daşıyan bir sözdür.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz