Çaşmaq, bir anda qarşılaşdığımız gözlənilməz, arzuolunmaz və ya həll yolu görünməyən bir hadisə ilə qarşılaşdıqda yaşadığımız bir vəziyyətin ifadəsidir. Bu, sadəcə "nə edəcəyini bilməmək"dən daha çoxdur; hətta ətrafımızdakı gerçəklik anlıq olaraq bulanıqlaşa, düşüncə prosesimiz yavaşlaya və ya tamamilə dayana bilər. Çaşmağın əsasında şok, qorxu, təəccüb və ya qəfil dəyişikliyə uyğunlaşma çətinliyi kimi emosional reaksiyalar dayanır.
Çaşmaq anında insanın reaksiya qabiliyyəti azalır, qərar vermək bacarığı zəifləyir və hərəkətləri qeyri-müəyyən, səssiz, ya da hətta əlaqəsiz ola bilər. Bu vəziyyət müvəqqətidir, lakin hadisənin təsiri və şəxsin xarakterindən asılı olaraq müxtəlif müddətdə davam edə bilər. Bəzi hallarda, çaşma hissini qısa bir anlıq donuqluq və ya susqunluq izləyir, bəzilərində isə qəfil, həyəcanlı və ya hətta histerik reaksiyalarla nəticələnə bilər.
Çaşmağın səbəbləri çox müxtəlif ola bilər: gözlənilməz bir xəbər, qəza, təhlükəli bir vəziyyət, ağır bir itki, həddindən artıq təzyiq, həyatda böyük dəyişikliklər və s. Maraqlıdır ki, eyni hadisə bir insanda şiddətli çaşma, digərində isə yalnız azacıq narahatlıq yarada bilər. Bu, hər bir insanın stressə və gözlənilməz hallara verdiyi reaksiyanın fərqliliyindən irəli gəlir.
Psixologiyada çaşma, müxtəlif stress reaksiyalarının bir hissəsi kimi araşdırılır. Çaşmanın intensivliyi və davamlılığı, insanın özünü idarəetmə bacarığı, dəstək şəbəkəsi və hadisədən sonrakı adaptasiya prosesi ilə sıx əlaqədardır. Bir sözlə, çaşmaq sadəcə bir söz deyil, insan psixikasının gözlənilməz hallara verdiyi mürəkkəb reaksiyanın bir əksidir.