izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Çeçəmək, Azərbaycan dilində geniş yayılmış bir feldir və əsasən nəfəs yollarının tıxanması nəticəsində yaranan təngnəfəsliyi, boğulma hissini ifadə edir. Sadəcə “nəfəs borusuna bir şey düşməsi” ilə məhdudlaşdırmaq olmaz; çünki çeçəmək hissi daha geniş bir spektr əhatə edir. Su, qida hissəcikləri, xarici cisimlər və ya hətta selik ifrazatının artması nəfəs yollarının tıxanmasına və nəticədə çeçəməyə səbəb ola bilər.

Bu hiss, sadəcə fiziki tıxanmadan qaynaqlanmır. Çeçəmək həm də güclü bir qorxu və panika hissi ilə müşayiət oluna bilər. Təngnəfəslik, boğulmaq təhlükəsi, qorxu və narahatlıq - bütün bu hisslər birləşərək insanı olduqca narahat edir və çox vaxt həyati təhlükə yaradır. Məsələn, suda boğulmaq təhlükəsi yaşayan bir insanın yaşadığı və ifadə etdiyi həyəcan “çeçəmək” felinin əhatə etdiyi emosional aspekti daha aydın göstərir.

Misal olaraq verilən "Tahir çeçədi. Ağız-burnuna dolmuş acı su ürəyini bulandırırdı" cümləsi bu hissin yalnız fiziki tərəfini deyil, həm də psixoloji təsirini əks etdirir. Acı su nəfəs yollarını tıxamaqla yanaşı, qıcıqlandırıcı təsiri ilə ürək bulanmasına da səbəb olur. Beləliklə, "çeçəmək" yalnız bir fiziki hərəkət deyil, bədənin və ruhun birgə reaksiyasını ifadə edən mürəkkəb bir hissi təsvir edir.

Ümumiləşdirərək demək olar ki, "çeçəmək" nəfəs yollarının tıxanması nəticəsində yaranan təngnəfəslik, boğulma təhlükəsi və bu ilə əlaqəli qorxu, panika, narahatlıq və digər emosional reaksiyaları ifadə edən çoxtərəfli bir anlayışdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz