Çılpaq sözü "tamamilə çılpaq, lüt" mənasını ifadə edir. Lakin "çıl-çılpaq" daha güclü bir təsir bağışlayır. Sadəcə "çılpaq" sözü fiziki bir vəziyyəti ifadə edərkən, "çıl-çılpaq" sözü həm fiziki, həm də emosional bir mənzərə çəkir. Bu, bir növ təsviri artırma vasitəsidir, tamamilə qorunmasızlığı, həssaslığı və köməksizliyi vurğulayır. Məsələn, "çılpaq bir insan" ifadəsi sadə bir faktı bildirərkən, "çıl-çılpaq bir insan" ifadəsi insanın acizliyini, təhlükə altında qalmasını daha aydın şəkildə göstərir.
Sözün zərf kimi işlənməsi də maraqlıdır. "Çıl-çılpaq küçələrə düşüb" ifadəsi, insanın hər hansı bir müdafiəsizliyi, hətta məcazi mənada belə, tamamilə açıq və qorunmasız vəziyyətdə olduğunu göstərir. Bu, həm də vəziyyətin acınacaqlılığını və təcililiyini daha aydın şəkildə ortaya qoyur.
Epitet kimi istifadə olunarkən ("çıl-çılpaq küçələr") söz ətraf mühitin soyuqluğu, sərtliyi və ya təhlükəli olması mənasını da verə bilər. Beləliklə, "çıl-çılpaq" sözü yalnız fiziki çılpaqlığı deyil, həm də ruhi, emosional və ya hətta məcazi mənada qorunmasızlığı, acizliyi ifadə etmək üçün istifadə oluna bilər.
Verilən nümunədə, "Fatma gecənin yarısı çıl-çılpaq küçələrə düşüb, özünə sığınacaq yer arayır" cümləsində Fatmanın həm fiziki, həm də emosional cəhətdən çox həssas və köməksiz bir vəziyyətdə olduğunu görürük. Bu cümlədə "çıl-çılpaq" sözünün güclü təsir gücü tam şəkildə özünü göstərir. Sözün təkrarı (çıl-çılpaq) isə vurğunu daha da artırır.