Çiyələk (Fragaria): Azərbaycanın ətirli bağ və meşələrini bəzəyən, gözəl görünüşü və dadlı meyvəsi ilə tanınan çoxillik bir ot bitkisidir. Sürünən, ətli gövdəsi və üçlü yarpaqları ilə fərqlənir. Bahar aylarında ağ, bəzən isə çəhrayımtıl rəngli ətirli çiçəkləri açır. Bu çiçəklərin yerində isə yay aylarında hamımızın sevdiyi, şirni, ətirli, kiçik qırmızı (bəzən ağ və ya sarımtıl) giləmeyvələr yetişir.
Çiyələyin meyvəsi, əslində, botanika baxımından giləmeyvə deyil, əksinə, qısaldılmış çiçək yatağının şişməsi nəticəsində əmələ gələn bir quruluşdur. Kiçik fındıqcıqlar bu şişmiş hissəyə batırılmış şəkildə yerləşir və hər bir fındıqcıqda bir toxum olur. Yəni bizim yediyimiz “meyvənin” əsas hissəsi əslində bitkinin toxumları deyil, şişmiş, ətli çiçək yatağıdır.
Çiyələk yalnız dadlı və ətirli deyil, həm də sağlamlıq üçün çox faydalıdır. Zəngin vitamin və mineral tərkibi sayəsində antioksidant, iltihab əleyhinə və immunitet sistemini gücləndirici xüsusiyyətlərə malikdir. Çiyələyin tərkibində olan C vitamini, fol turşusu, kalium, maqnezium və mangan insan orqanizmi üçün olduqca əhəmiyyətlidir.
Tarix boyu müxtəlif mədəniyyətlərdə çiyələk müxtəlif məqsədlər üçün istifadə olunmuşdur: meyvə kimi yeyilməkdən tutmuş, dərman preparatlarının hazırlanmasına, hətta kosmetika sənayesində də tətbiq olunmuşdur. Müasir dövrdə isə çiyələyin yetişdirilməsi geniş miqyasda aparılır və dünyanın bir çox yerində populyar bir meyvədir. Fərqli növ və sortları fərqli rəng, ölçü, dad və yetişmə dövrünə malikdir.