Çoxdan zərfi zamanın keçmişə aid olduğunu bildirən və müəyyən bir vaxt intervalının çoxluğunu ifadə edən bir sözcüktür. Sadəcə "əvvəl" demək deyil, "xeyli zaman əvvəl", "uzun müddət əvvəl" mənasını daha güclü şəkildə ifadə edir. Bu söz, hadisənin nə qədər əvvəl baş verdiyini dəqiq göstərməsə də, vaxtın əhəmiyyətli bir müddətini əhatə etdiyini vurğulayır. "Əvvəldən" və "qabaqlardan" sözləri ilə sinonim olsa da, "çoxdan" daha çox subyektiv bir hiss yaradır və müəyyən bir anı deyil, uzun bir dövrü nəzərdə tutur.
Məsələn, "Muğdusi çoxdan bilirdi ki, onun qonşuluğunda usta Cəfər adlı məharətli bənna və səliqəli gəcçəkən yaşayır" cümləsində "çoxdan" zərfi, Muğdusinin usta Cəfəri tanımasının uzun bir müddət əvvəl baş verdiyini, arasında kifayət qədər zaman keçdiyini bildirir. Bu, sadəcə "Muğdusi bilirdi ki..." deyilməsindən fərqli olaraq, bilmənin uzun müddət davam etdiyini və hadisənin keçmişdə dərin kök saldığını vurğulayır. "Çoxdan" zərfi həm də hadisənin baş vermə vaxtının qeyri-müəyyən olduğunu, lakin kifayət qədər uzaq bir keçmişdə olduğunu göstərir.
Dilçilik baxımından "çoxdan" zərfinin tərkibindəki "çox" sözü miqdarı bildirən, "dan" isə zamanı bildirən əlavədir. Bu iki hissənin birləşməsi ilə əmələ gələn "çoxdan" zərfi zamanın uzaqlığını və müddətin uzunluğunu qüvvətləndirir. Beləliklə, bu zərf həm də ədəbi əsərlərdə müəyyən bir atmosfer yaratmaq, keçmişlə əlaqəni vurğulamaq üçün istifadə oluna bilər.