Çovdar (Secale cereale) – poaceae (ot) fəsiləsinə aid, bir illik, ot bitkisi olub, əsasən un istehsalı üçün becərilir. Qədim zamanlardan bəri insan tərəfindən əkilən çovdar, buğdaya nisbətən daha sərt iqlim şəraitinə davamlıdır və kasıb torpaqlarda belə yaxşı məhsul verir. Ona görə də həm tarix boyu aclıq dövründə əhali üçün mühüm qida mənbəyi olub, həm də müxtəlif coğrafi zonalarda becərilməsinə imkan verib.
Çovdarın ən önəmli xüsusiyyəti, ondan hazırlanan unun qara çörək istehsalında istifadə olunmasıdır. Bu çörəyin xüsusi dadı və qoxusu, həmçinin çovdar ununun yüksək miqdarda lif, minerallar və vitaminlər ehtiva etməsi ilə bağlıdır. Çovdar unu, buğda unundan fərqli olaraq, daha qaranlıq rəngdə olur və daha sıx bir toxuma malikdir. Bu, çovdar dənəsindəki qabıq hissəsinin daha yüksək nisbətdə qalması ilə əlaqədardır.
Çovdar yalnız çörək istehsalında deyil, həm də pivə istehsalında, heyvan yemi kimi və hətta bəzi dərmanların istehsalında istifadə olunur. Çovdar bitkisinin kökləri torpağı möhkəmləndirir və eroziyaya qarşı mübarizədə əhəmiyyətli rol oynayır. Həmçinin, bəzi ərazilərdə otlaq kimi də istifadə olunur. Müxtəlif növləri mövcud olan çovdar bitkisinin becərilməsi, məhsuldarlığının artırılması və yeni sortların yaradılması üzərində davamlı olaraq tədqiqatlar aparılır.
Ümumiyyətlə, çovdar bitkisi, yalnız bir taxıl bitkisi kimi deyil, həm də ətraf mühitin mühafizəsi və qida təhlükəsizliyi baxımından əhəmiyyətli rol oynayan, tarixi və iqtisadi cəhətdən zəngin bir bitkidir.