Qırtıc (lat. Avena sativa) – taxıl bitkiləri fəsiləsinə (Poaceae) aid bir növdür və əsasən yem bitkisi kimi becərilir. Dünyada geniş yayılmış və əsrlərdir insan tərəfindən istifadə edilən bu bitki, bəzi bölgələrdə insan qidası kimi də istehlak olunur. Qırtıcın hündürlüyü 60-150 sm arasında dəyişir və sıx, tüklü çiçək qrupları ilə xarakterizə olunur. Toxumları, yəni qırtıc dənələri, oval və ya uzunsov formada olur və özündə əhəmiyyətli miqdarda lif, zülal, karbonhidrat və müxtəlif vitaminlər (məsələn, B vitaminləri və E vitamini) ehtiva edir.
Qırtıcın yüksək qida dəyəri sayəsində heyvanlar üçün əla yem mənbəyi hesab olunur. Atlar, inəklər, qoyunlar və digər ev heyvanları üçün həm yaşıl ot, həm də qurudulmuş saman formasında verilə bilər. Qırtıc samanı həm də yüksək keyfiyyətli mal-qara yemi kimi qiymətləndirilir, çünki yaxşı həzm olunur və heyvanların sağlamlığına müsbət təsir göstərir. Bəzi hallarda, qırtıcın dənələri insan qidasında da istifadə olunur – müxtəlif yeməklərin hazırlanmasında, ya da yulaf ezmesi kimi istehlak olunur.
Qırtıcın becərilməsi nisbətən asandır və müxtəlif iqlim şəraitlərinə uyğunlaşa bilir. Bu səbəbdən də dünyanın bir çox yerində, xüsusilə mülayim iqlim zonalarında geniş ərazilərdə becərilir. Tarixən qırtıcın becərilməsinə dair məlumatlar qədim zamanlara aiddir və müxtəlif mədəniyyətlərdə kənd təsərrüfatında mühüm rol oynamışdır. Müasir dövrdə isə seleksiya işləri nəticəsində yüksək məhsuldarlığa malik yeni sortlar yetişdirilir və kənd təsərrüfatında effektiv istifadəsi üçün yeni texnologiyalar tətbiq olunur.
Qısaca, qırtıc sadəcə bir "yem bitkisi" deyil, tarixi, iqtisadi və qida baxımından əhəmiyyətli bir bitkidir. Həm heyvanların qidasının təmin edilməsində, həm də insan qidasında istifadə olunan bu qiymətli bitkinin əhəmiyyəti göz ardı edilməməlidir.