Donmaq sözü Azərbaycan dilində geniş mənada soyuq və şaxtanın təsirindən mayenin bərk halına keçməsini ifadə edir. Bu, sadəcə suyun buza çevrilməsi ilə məhdudlaşmır; əslində, donmaq hadisəsi maddələrin molekulyar quruluşundakı dəyişikliklə əlaqədardır. Soyuğun təsiri ilə molekulların hərəkəti yavaşlayır və bir-birinə daha möhkəm bağlanırlar, nəticədə maye bərk hal alır. Suyun donması klassik bir nümunə olsa da, digər mayelər, hətta bəzi qazlar da müəyyən temperaturda donma xüsusiyyətinə malikdirlər.
Suyun donmasının maraqlı bir tərəfi onun sıxlığının azalmasıdır. Çoxluq maddələrdə bərk hal maye hala nisbətən daha sıx olur. Su isə istisnadır. Buz sudan daha az sıx olduğuna görə su səthində üzür və bu da su həyatının davamlılığı üçün çox əhəmiyyətlidir. Əks halda, suyun dibindən donması sualtı canlıların həyatını qeyri-mümkün edərdi.
Donmaq prosesi təkcə fiziki deyil, həm də bəzi hallarda bioloji əhəmiyyətə malikdir. Məsələn, bitkilərin qışa hazırlığı prosesində donmaya qarşı müqavimətin artırılması vacib rol oynayır. Həmçinin, bəzi heyvanlar qış yuxusuna qalxmaqla donma təsirlərindən qorunurlar.
Donma həmçinin məcazi mənada da istifadə olunur. Məsələn, "qorxudan donduq" ifadəsi insanın şiddətli qorxu hissi keçirdiyini, hərəkətsiz qaldığını bildirir. Bu, donma prosesinin fiziki hadisədən kənara çıxaraq emosional vəziyyətin təsvirində də işlədilməsini göstərir.
Beləliklə, "donmaq" sözü sadəcə bir fiziki prosesi deyil, həm də onun ətraf aləmdəki, canlı varlıqlardakı və hətta insanın emosional vəziyyətindəki təsirlərini əhatə edən daha geniş bir anlayışı əks etdirir.