Dumanlanmaq: Bu feil, əsasən, görünürlüyü azaldan, mühitin şəffaflığını qaranlıq bir pərdə ilə əhatə edən bir prosesi təsvir edir. Ən geniş mənada, dumanlanmaq, havanın, bir ərazinin və ya hətta bir cismin dumanla və ya tüstü ilə örtülməsini, dolmasını bildirir. Bu örtülmə o qədər sıx ola bilər ki, ətrafdakı əşyalar görünməz hala düşsün, bir növ gizli bir əhval-ruhiyyə yaratsın.
Dumanlanmaq, sadəcə fiziki bir hadisə deyil, həm də metaforik mənalar daşıya bilər. Məsələn, bir insanın düşüncələrinin, xatirələrinin və ya hisslərinin qarışıqlığı, bulanıqlığı “dumanlanması” ilə ifadə oluna bilər. Burada duman, düşüncələrin və ya duyğuların qaranlıq və aydın olmayan bir vəziyyəti simvolizə edərək, şəxsiyyətin daxili dünyasının qeyri-müəyyənliyinə işarə edir.
Ədəbiyyatda dumanlanmaq, sirli və əsrarəngiz bir atmosfer yaratmaq üçün istifadə olunan bir vasitədir. Dumanın bəzən qorxu, qaranlıq, bilinməyən və ya hətta ölüm kimi qaranlıq konnotasiyaları ola bilər. Digər tərəfdən, duman, romantik, sirli bir fon kimi də istifadə edilərək, əsərlərə xüsusi bir estetik keyfiyyət qatır. Məsələn, “Toz ərşə dayandı, göy dumanlandı” misalında dumanlanmaq, təbiət hadisəsinin təsirini gücləndirməklə yanaşı, bir qədər də qorxu və narahatlıq hissi yaradır.
Ümumiyyətlə, dumanlanmaq sözü, sadə bir fiziki hadisənin xaricində, dərin metaforik və ədəbi imkanlar təqdim edən zəngin bir termindir. O, həm konkret hadisələri, həm də qeyri-müəyyənliyi, qaranlığı və gizliliyi təsvir etmək üçün geniş istifadə oluna bilər.