izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Ehtişam (ər. ihtişamdan) sözü gözqamaşdırıcı, heyrətamiz bir təmtəraq, dəbdəbə və əzəmət hissini ifadə edir. Sadəcə “böyüklük” və ya “möhtəşəmlik”dən daha çox şeydir. Ehtişam, bir şeyin həcm və əzəməti ilə yanaşı, onun zərifliyi, incəliyi və xüsusi bir cazibəsi ilə də əlaqədardır. Bu hissiyyat, baxışları cəlb edən, təəccübləndirən və uzun müddət yaddaşlarda qalan bir təsir buraxır.

Ehtişam, yalnız maddi şeylərə aid deyil. Məsələn, bir sarayın memarlıq ehtişamı olduğu kimi, bir şairin şeirinin də dil ehtişamı ola bilər. Hər iki halda da, bu söz, obyekt və ya hadisənin gözəllik, zəriflik və böyüklüyünün fərqli bir şəkildə birləşməsini təsvir edir. Bu birləşmə, sadəcə təmtəraqdan daha çox, dərin bir təsir, hətta ehtiram və heyranlıq hissi oyadır.

Tarix boyu, hakimiyyətdə olanlar öz güc və qüdrətlərini nümayiş etdirmək üçün ehtişamdan istifadə ediblər. Saraylar, qəsrlər, mərasimlər və geyimlər ehtişamla bəzədilib, beləliklə, hökmdarın əzəmətini və nüfuzunu vurğulayıblar. Lakin ehtişam, yalnız sultan və padşahlarla məhdudlaşmır; təbiətin də öz ehtişamı var - məsələn, yüksək dağların, geniş dənizlərin və ulduzlu gecələrin ehtişamı. Beləliklə, ehtişam anlayışı həm insan əsərlərinə, həm də təbiətin möhtəşəmliyinə şamil edilir.

Sözün mənasına nümunə olaraq verilən "Ey ehtişami-milləti talan olan çocuq! Ey dərbədər gəzib ürəyi qan olan çocuq!" misrasında, ehtişam millətin keçmiş şöhrətini, gözəlliyini və gücünü ifadə edir, bu ehtişamın dağıdılması və bu vəziyyətin gənc nəslin üzərindəki təsirini vurğulayır. Beləliklə, ehtişam burada həm keçmişə, həm də indiki acı reallığa işarə edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz