Ekologiya (yun. oikos – ev və logos – elm, anlayış) – canlı orqanizmlərin (bitkilər, heyvanlar, göbələklər, mikroorqanizmlər və s.) bir-biri ilə və ətraf mühitlə qarşılıqlı münasibətlərini öyrənən elm sahəsidir. Sadəcə heyvan və bitkilərin deyil, bütün canlıların – hətta insanın da – ətraf aləmlə olan mürəkkəb əlaqələrini araşdırır. Bu əlaqələr qida zəncirləri, rəqabət, simbioz, parazitizm kimi müxtəlif formalarda özünü göstərir.
Ekologiyanın öyrəndiyi əsas məsələlərə populyasiyaların dinamikası, biomüxtəliflik, ekosistemlərin quruluşu və funksiyaları, enerji axını və maddələrin dövranı, həmçinin insan fəaliyyətinin ətraf mühitə təsiri daxildir. Elm, ətraf mühitin mühafizəsi və davamlı inkişaf üçün çox mühüm rol oynayır, çünki ekosistemlərin necə işlədiyini anlamaq, onları qorumaq və bərpa etmək üçün vacibdir.
Ekologiya yalnız təbiət elmləri ilə məhdudlaşmır. Sosial elmlər, iqtisadiyyat, siyasi elmlər və fəlsəfə də ekologiya ilə sıx bağlıdır. Çünki insan fəaliyyətinin ətraf mühitə təsiri çox böyükdür və bu təsirlərin nəticələrini anlamaq və idarə etmək üçün müxtəlif sahələrdən bilik tələb olunur. Məsələn, iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə, təbii ehtiyatların davamlı istifadəsi, çirklənmənin qarşısının alınması kimi qlobal problemlərin həlli üçün ekoloji biliklər əsas rol oynayır.
Müasir dünyada ekologiya elminin əhəmiyyəti getdikcə artır. Ətraf mühitin çirklənməsi, biomüxtəlifliyin azalması, iqlim dəyişikliyi kimi qlobal problemlərin həlli üçün ekoloji biliklərin tətbiqi vacibdir. Ekologiyanın inkişafı davamlı inkişaf prinsiplərinin reallaşdırılmasına və gələcək nəsillər üçün sağlam bir ətraf mühitin qorunmasına kömək edir. Ekologiyanın öyrənilməsi sadəcə olaraq bir elm sahəsi deyil, eyni zamanda insanlığın gələcəyi üçün mühüm bir məsuliyyətdir.